Αρχείο κατηγορίας Γυναίκες

Βιβλίο Ιστορίας της 6ης Δημοτικού: η «ανάδειξη του ρόλου των γυναικών» και άλλες ιστορίες

Ξεκίνησα να διαβάζω το βιβλίο Ιστορίας της 6ης Δημοτικού με τις καλύτερες προθέσεις. Μου το είχε βλέπετε συστήσει μια φίλη, λέγοντας ότι θα εκτιμήσω την «αμερόληπτη γραφή του» που δεν αφήνει έδαφος για «εθνικιστικό φανατισμό», καθώς και την ανάδειξη του ρόλου των γυναικών, τόσο κατά το 1821 όσο και σε άλλες πτυχές της ελληνικής και διεθνούς ιστορίας.

Κι αλήθεια, στο βιβλίο είδα να αναφέρονται η Μαντώ Μαυρογένους, η Δόμνα Βιζβίζη, η Καλλιρόη Παρρέν, η Πηνελόπη Δέλτα, η Ολυ?πία ντε Γκουζ κ.α., άλλες με περισσότερες λεπτομέρειες κι άλλες με λιγότερες. Καθένας οφείλει να αναγνωρίσει, ότι το βιβλίο αυτό φροντίζει να αναδείξει μια άλλη διάσταση της ιστορίας, που άλλα βιβλία έχουν παραλείψει.

Αλλά… σ’ αυτό το βιβλίο δεν υπάρχει μόνο ένα, αλλά πολλά «αλλά». Ανάμεσα σ’ αυτά δεσπόζει το ανεκδιήγητο της σελ. 19 με τους σουλτάνους, που «όταν κατακτούν ένα βασίλειο ή μια επαρχία να διατηρούν θαυμαστή Τάξη» και «αφήνουν το λαό να ζει σύμφωνα με τα ήθη και τα έθιμά του. Διατηρεί τα αγαθά του και έχει θρησκευτική ελευθερία». Μα τι καλοί άνθρωποι, τι δίκαιοι κυβερνήτες αυτοί οι σουλτάνοι. Τι κρίμα που «η Πύλη αναγκάζεται να παραχωρήσει την είσπραξη των φόρων σε ιδιώτες και όχι σε υπαλλήλους του κράτους. Οι ιδιώτες αυτοί συχνά παραβιάζουν το νόμο, αδικούν τους υπηκόους και πλουτίζουν σε βάρος τους. Γίνονται ισχυροί και επαναστατούν ενάντια στην κεντρική διοίκηση» (σελ. 30). Αν δεν έκαναν αυτό το φοβερό σφάλμα, και άφηναν να εισπράττουν τους φόρους οι «υπάλληλοι του κράτους» οι οποίοι καταπώς συνεπάγεται από τα συμφραζόμενα, ήταν τίμιοι άνθρωποι και δεν αδικούσαν τους υπηκόους, όλα θα ήταν μια χαρά. Δυστυχώς όμως, «απέτυχε ο εκσυγχρονισμός». Και βέβαια όλα αυτά έρχονται σε αντίθεση με τα αναγραφόμενα στη σελ. 36, όπου η κατάσταση των Ελλήνων κατά την Τουρκοκρατία παρουσιάζεται πιο ρεαλιστικά, αν και χωρίς μια πηγή που να καταδεικνύει κάποιο από τα «καλά» της Τουρκοκρατίας – τις μαζικές σφαγές, τις λεηλασίες, τις ταπεινώσεις, τους βίαιους εξισλαμισμούς, τα παιδομαζώματα, την άνιση αντιμετώπιση Χριστιανών και Μουσουλμάνων από τις δικαστικές αρχές, το «ρόλο» που έπαιζαν οι γυναίκες ως χανουμάκια σε χαρέμια, στα οποία τις είχαν βάλει με το ζόρι – ώστε να έχουμε και το αντιστάθμισμα στα λεγόμενα περί «θαυμαστής τάξης των Σουλτάνων».

Παρακάτω στη σελ. 50, τα παιδιά καλούνται να «Συζητήσουν για τη συμβολή του Θ.Κολοκοτρώνη και του Α.Μαυροκορδάτου στην Ελληνική Επανάσταση». Με βάση τι αλήθεια να συζητήσουν, με τις δυο προηγούμενες ισχνές παραγράφους για τους δυο αναφερόμενους, από τις οποίες η μια έχει τρεις περιόδους κι η άλλη δύο; Πού είναι τα στοιχεία πάνω στα οποία μπορεί να θεμελιωθεί μια συζήτηση με νόημα;

Και το βιβλίο συνεχίζεται, με αναφορά στο ρόλο δυο εκ των τριών γυναικών που διακρίθηκαν κατά την επανάσταση, της Μαντώς Μαυρογένους και της Δόμνας Βισβίζη. Εδώ πραγματικά απόρησα, με ποια κριτήρια έμεινε εκτός νυμφώνος η καπετάνισσα Μπουμπουλίνα, που κήρυξε πρώτη την επανάσταση στις Σπέτσες, η μόνη γυναίκα που έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας, η μόνη γυναίκα σ’ όλο τον κόσμο πήρε (έστω και μετά θάνατον) τον τίτλο της ναυάρχου, και που τη δράση της χρειάζεται βιβλίο ολόκληρο για να την περιγράψει κανείς. Εξέφρασα την απορία στη φίλη που τόσο θερμά μου σύστησε το βιβλίο, πώς είναι δυνατόν ένα βιβλίο που εξαίρει το ρόλο των γυναικών να μην αφιερώνει ούτε μια παράγραφο με κάποια λίγα στοιχεία γι’ αυτή τη μεγάλη ηρωίδα. Η απάντηση που πήρα ήταν ότι η Μπουμπουλίνα εξαίρεται σε προηγούμενα βιβλία, όπου η Δόμνα Βισβίζη ήταν στην αφάνεια! Ελπίζω να μην έχουν αυτή την αντιεπιστημονική άποψη και οι συγγραφείς του βιβλίου. Γιατί εδώ δεν πρόκειται για μια ιστορική διατριβή για ήρωες που έμειναν στην αφάνεια, αλλά για ένα βιβλίο που πρέπει να δίνει μια σφαιρική, συνοπτική εικόνα για όλα, ένα βιβλίο που θα διδαχθεί σε παιδιά, τα οποία ΔΕΝ έχουν τα προηγούμενα βιβλία υπόψη τους.

Προχωρώντας την ανάγνωση παρατήρησα με λύπη ότι δεν έμεινε μόνο η Μπουμπουλίνα εκτός νυμφώνος. Από όλους τους υπόλοιπους ήρωες του 21, μόνο ο Δημήτριος Υψηλάντης αναφέρεται με κάποια έκταση. Ελάχιστη είναι η μνεία στον Κολοκοτρώνη, δεν υπάρχουν στοιχεία για τον Καραϊσκάκη, για τον Μακρυγιάννη, για τον Παπαφλέσσα, για τον προγενέστερο Ζαχαριά, και κάτι πιο ιδιαίτερο για τη δράση τους. Αλήθεια δεν άξιζαν αυτοί μιας εκτενέστερης αναφοράς, δεν είναι αυτοί που, όπως ακριβώς η Δόμνα Βισβίζη και η Μαντώ Μαυρογένους, έδωσαν για τον αγώνα τα πάντα; Και μάλιστα, δεν είναι οι άντρες αγωνιστές πολύ περισσότεροι αριθμητικά από τις γυναίκες, ώστε να είναι άνιση μεταχείριση σε βάρος τους αυτή η 50/50 παρουσίαση; Σε τι θα έβλαπτε το βιβλίο η προσθήκη δυο ή τριών ακόμα σελίδων, με λίγα λόγια για τον καθένα;

Σε όλα αυτά η φίλη μου απάντησε διπλωματικά ότι «σ’ ένα βιβλίο δεν χωράνε όλα». Ασφαλώς, κανείς δεν περιμένει να συμπεριληφθούν σ’ ένα βιβλίο για παιδιά του Δημοτικού όλα τα συγγράμματα για την ελληνική επανάσταση. Όμως κατ’ εμέ τουλάχιστον, είναι ασυγχώρητη παράλειψη να μην αφιερώνονται μερικές σελίδες, έστω μερικές παράγραφοι παραπάνω, για να παρουσιαστούν συνοπτικά οι άνθρωποι που έδωσαν τα πάντα, ώστε να υπάρχει σήμερα ελληνικό κράτος που να εκδίδει τέτοια ιστορικά πονήματα. Και η τονισμένη παρουσίαση του έργου των γυναικών σε συνδυασμό με την αντίστοιχη συρρίκνωση της παρουσίασης του έργου των αντρών, είναι μια άνιση και καθόλου δίκαιη παρουσίαση, με την οποία ταπεινά φρονώ ότι και οι ίδιες οι αγωνίστριες θα διαφωνούσαν. Δεν μπορεί η υπογράμμιση του ενός να συνεπάγεται εξάλειψη του άλλου. Αυτό υποβαθμίζει το έργο των γυναικών σε κάτι μικρό, που χρειάζεται «ειδική υποστήριξη» και δεν «στέκεται» από μόνο του.

Σ’ αυτή την απορία μου για την παράλειψη αναφοράς σε ονομαστούς ήρωες ήρθε ν’ απαντήσει μια συνέντευξη της κ. Μαρίας Ρεπούση, εκ των συγγραφέων του βιβλίου (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100041_08/03/2007_218628): « Δεν ήταν μόνο οι οπλαρχηγοί που έκαναν την επανάσταση. Με την εμμονή μας στους ήρωες δίνουμε στα παιδιά την εντύπωση ότι ιστορικά υποκείμενα είναι μόνο οι ήρωες. Υπάρχουν όμως και άλλοι. Οι ανώνυμοι αγωνιστές και αγωνίστριες που έδωσαν τη ζωή τους. Το βιβλίο της Στ’ Δημοτικού θέλει να αποκαταστήσει ιστορικά αυτούς τους ανθρώπους, να ενισχύσει τη ενεργητική συμμετοχή των παιδιών και αυριανών πολιτών ».

Δεν περίμενα ποτέ ν’ ακούσω μια άποψη τόσο πρωτότυπη: ότι το να παρουσιάζονται οι ήρωες αποτελεί εμμονή κι ότι με το να αποσιωπάται η δράση ονομαστών ηρώων προβάλλονται οι… ανώνυμοι. Ούτε και μπορώ να καταλάβω πώς μπορεί μια τέτοια στάση να κάνει τα παιδιά πιο ενεργητικούς πολίτες, από τη στιγμή που και οι πέτρες ξέρουν πως οι «ενεργητικοί» άνθρωποι έχουν και κάποια «ενεργητικά» πρότυπα, τα οποία είναι τουλάχιστον αστοχία να μην τα δίνουμε στα παιδιά εφ’ όσον τα έχουμε στα πρόσωπα των ηρώων του ’21… Και οι φοιτητές που αναφέρονται αργότερα στο βιβλίο για τον ενεργητικό αγώνα τους κατά της χούντας, με πρότυπα συγκεκριμένων ηρώων είχαν γαλουχηθεί οι άνθρωποι, κι όχι με παραμερισμό των ηρώων για να αναδειχθούν, τάχα, οι «ανώνυμοι που έδωσαν τη ζωή τους». Όμως τα «αλλά» του βιβλίου δεν σταματούν εδώ. Στη συνέχεια μας περιμένουν ακόμα περισσότερα.

Και για μένα τουλάχιστον, το πιο φοβερό από αυτά τα «αλλά» ανακύπτει στη σελ. 100 (η υπογράμμιση δική μου):

Ένα χρόνο μετά, οι τουρκικές δυνάμεις, με ηγέτη τον Κεμάλ,(σύμφωνα με το βιβλίο, πρόκειται για τον «ηγέτη του απελευθερωτικού αγώνα των Τούρκων», χωρίς να διευκρινίζεται από ποιους πήγαινε να «απελευθερώσει» τους Τούρκους) επιτίθενται και αναγκάζουν τα ελληνικά στρατεύματα να υποχωρήσουν προς τα παράλια. Στις 27 Αυγούστου 1922 ο τουρκικός στρατός μπαίνει στη Σμύρνη. Χιλιάδες Έλληνες συνωστίζονται στο λιμάνι προσπαθώντας να μπουν στα πλοία και να φύγουν για την Ελλάδα».

Εδώ δεν δίνεται η παραμικρή ιδέα για τον τρόπο που ο τουρκικός στρατός μπήκε στη Σμύρνη και για το τι έκανε εκεί. Θα μπορούσαν να μπαίνουν με λουλούδια στο χέρι! Θα μπορούσαν οι Έλληνες να «συνωστίζονται στην παραλία» από πείσμα, επειδή δεν είχαν πια την εξουσία στην πόλη! Όμως τίποτα, ούτε μια τόση δα, έστω «light» περιγραφή για τα όσα έγιναν στη Σμύρνη… Πλήρης αποσιώπηση του λόγου που οι Έλληνες «συνωστίζονταν», αλλά και των άλλων δραματικών λεπτομερειών όπου προσπαθούσαν να μπουν στα πλοία των «συμμάχων» μας κι αυτοί, μένοντας «ουδέτεροι», τους πετούσαν με βαρβαρότητα στη θάλασσα. Μόνο σε μια φωτογραφία στη σελ. 103 μπορεί να διακρίνει κανείς ότι η Σμύρνη φλέγεται, κι ωστόσο ζητείται από τους μαθητές να «περιγράψουν την κατάσταση που επικρατεί στο λιμάνι της Σμύρνης μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή». «Βλέπω συνωστισμό και καπνό, κυρία».

Συνεχίζοντας την ίδια τακτική της απόκρυψης γεγονότων, στις επόμενες σελίδες πλανάται η εντύπωση, πως ό,τι έπαθαν οι Έλληνες, ήταν από τις κακές συνθήκες του ταξιδιού όταν «έφυγαν» – κουνούσαν πολύ αυτά τα καράβια… Και οι κακές συνθήκες που συνάντησαν όταν ήρθαν στην Ελλάδα τονίζονται, την ίδια στιγμή που οι συνθήκες που τους ανάγκασαν να έρθουν στην Ελλάδα αποσιωπώνται.

Γιατί άραγε αυτή η έλλειψη έστω μιας στοιχειώδους περιγραφής του τι πραγματικά έγινε στη Σμύρνη, και γενικότερα στη Μικρασιατική Καταστροφή, η οποία ανεπιτυχώς ταυτίζεται με την «ήττα των Ελλήνων» ενώ είναι κάτι πολύ ευρύτερο; Γιατί δεν υπάρχει αναφορά στους σκοπούς και τις προετοιμασίες των Νεοτούρκων για εξάλειψη των μη μουσουλμανικών εθνοτήτων από την Τουρκία; Προφανώς για να μην εξαφθεί ο «εθνικιστικός φανατισμός», που λέει και η προοδευτική φίλη μου, η οποία τόσο καμαρώνει για την «ανάδειξη του ρόλου των γυναικών» σε αυτό το βιβλίο. Μια ανάδειξη, που συνεπάγεται την αναφορά της Ολυμπίας ντε Γκουζ σε συνδυασμό με την απουσία αναφοράς στον Δαντών και τον Ροβεσπιέρο. Μια επιλεκτική ανάδειξη μερικών γυναικών σ’ ένα βιβλίο, το οποίο θάβει κυριολεκτικά τις ανώνυμες γυναίκες της Σμύρνης , που αλλόφρονες «συνωστίζονταν στην παραλία» μέσα σε μια ατμόσφαιρα φόνων, βιασμών, εμπρησμών, λεηλασίας και τρόμου. Μια «ανάδειξη» που προσβάλλει με το χειρότερο τρόπο τις χιλιάδες γυναίκες κάθε ηλικίας που ανήκαν στις εθνότητες, που αποδεδειγμένα και αδιαμφισβήτητα οι Νεότουρκοι σχεδίαζαν να εξαφανίσουν από την Τουρκία ήδη από το 1911 – σχέδιο που φαίνεται οι συγγραφείς του βιβλίου να αγνοούν, και το οποίο εφάρμοσε ο « ηγέτης του απελευθερωτικού αγώνα των Τούρκων » Κεμάλ (προς Θεού, μη μιλήσουμε για γενοκτονία)… Τις γυναίκες που ξεριζώθηκαν απ’ τον τόπο τους, κι όχι απλά «έφυγαν» έτσι από κάποιο καπρίτσιο, που δεν ταξίδεψαν άσχημα επειδή απλά «κουνούσε το καράβι»… Τις Ελληνίδες, τις Αρμένισσες, τις Ασσύριες που δολοφονήθηκαν, που κατακρεουργήθηκαν, που βιάστηκαν, που τρελάθηκαν, που τους πήραν τα παιδιά μέσα απ’ την αγκαλιά, που έχασαν μέσα στον πανικό τα αγαπημένα τους πρόσωπα, που είδαν τις οικογένειές τους να εξοντώνονται, που περπάτησαν εξαντλημένες, ξυπόλητες, νηστικές χιλιόμετρα ολόκληρα κατά την «έξοδό» τους, μέχρι να σωριαστούν νεκρές από τις κακουχίες και την πείνα. Γι’ αυτές τις γυναίκες και για τις συνθήκες του μαρτυρίου, που μοιράστηκαν με τους άντρες των εθνοτήτων τους, δεν υπάρχει μνεία σ’ αυτό το βιβλίο, κι αυτό αποτελεί μια ύπουλη προδοσία, μια βάναυση προσβολή στο πρόσωπο ΟΛΩΝ των γυναικών, που η αναφορά στην «Εφημερίδα των Κυριών» και τα συναφή δεν είναι αρκετή για να ξεπλύνει.

Γι’ αυτό λοιπόν όχι, φίλες που υπεραμύνεστε του βιβλίου Ιστορίας της 6 ης Δημοτικού. Δεν μπορώ με κανένα τρόπο να συνηγορήσω υπέρ αυτού του βιβλίου. Τα όποια καλά στοιχεία περιέχει μπορούν να διατηρηθούν σε μια νέα έκδοση, στην οποία κάποια κεφάλαια θα πρέπει να διορθωθούν, και άλλα να ξαναγραφτούν από την αρχή… Ώστε να διορθωθούν και οι παραλείψεις και τα λάθη που δεν αναφέρω εδώ, αλλά έχουν επισημανθεί από άλλους που ασχολήθηκαν με το βιβλίο, και να πάψει να προσβάλλεται τόσο κατάφωρα και προδοτικά η μνήμη των προγόνων μας, αντρών και γυναικών. Γιατί τρόπος πραγματικά αμερόληπτης καταγραφής της Ιστορίας χωρίς «εθνικιστικό φανατισμό» και χωρίς παραποίηση και απόκρυψη των πραγματικών αιτίων, καταστάσεων και γεγονότων υπάρχει, αρκεί να θέλουμε να είμαστε δίκαιοι και ειλικρινείς, και να μην αποσκοπούμε τελικά σε κάτι άλλο, κάτι πέρα από την αντικειμενική παρουσίαση της Ιστορίας.

Το παρόν άρθρο έχει δημοσιευθεί στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Αντίβαρο»: http://palio.antibaro.gr/society/dhmhtriadou_istoria.php

Για το δικαίωμα του ανθρώπου στη ζωή, αναφορικά με την έκτρωση

(Θέματα που προέκυψαν από ανταλλαγές απόψεων στο παλιό forum του www.robby.gr. Οι θέσεις των συνομιλητών με πλάγια γράμματα.)

* Είναι δύσκολο να μεγαλώνει ένα παιδί μια μητέρα μόνη της. Αν είχα καρκίνο και ήξερα ότι θα πεθάνω, πώς να το κρατούσα; Δεν θα εμπιστευόμουν την τύχη του παιδιού μου σε κανέναν (όσον αφορά τη λύση της υιοθεσίας).

Το να μεγαλώνεις παιδιά είναι δύσκολο ακόμα κι όταν είναι και οι δύο γονείς, αλλά τα πιο υπέροχα πράγματα στη ζωή είναι και τα πιο δύσκολα και δεν πιστεύω ότι η ποιότητα της ζωής κρίνεται από την ευκολία της. Οπωσδήποτε η αντοχή ενός ανθρώπου κάποτε εξαντλείται, έστω και προσωρινά, όταν παλεύει μόνος, κι εκεί υπεισέρχεται η δική μας ευθύνη για όλο το κακό που κάνουν άνθρωποι, που δεν θα το έκαναν αν ήξεραν ότι ένα χέρι θα απλωθεί να τους βοηθήσει.

Και πάλι όμως σκέψου, η έκτρωση λύνει κάποιο πρόβλημα ή δημιουργεί άλλα που δεν διορθώνονται πια; Άλλο πράγμα είναι να έχω ένα παιδί και να λέω που και που, αχ και να μην το είχα, και μετά να το παίρνω πίσω με τρόμο μην πάθει κάτι το παιδί μου, κι άλλο να είναι πια νεκρό, να φταίω εγώ γι’αυτό κι αυτό το μίζερο «τι άλλο να έκανα»; να μην μπορεί να με παρηγορήσει.

Προσωπικά δεν έχω καμία εγγύηση ότι θα ζω αύριο και τι θα συμβεί στα παιδιά μου αν πεθάνω, κι ας μην έχω καρκίνο. Νομίζω ότι αυτό ισχύει για όλους, ότι ουσιαστικά δεν μπορούμε να προβλέψουμε και να ελέγξουμε τίποτα ακόμα κι αν είμαστε απόλυτα υγιείς και με καλή οικονομική κατάσταση, κι ότι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να σεβαστούμε τη ζωή των άλλων ακόμα κι αν όλα φαίνονται μαύρα, γιατί τα φαινόμενα απατούν. Και βέβαια έχω δει παιδιά ταλαιπωρημένα, δεν έχω δει όμως κανένα παιδί που λόγω της ταλαιπωρίας να θέλει να πεθάνει. Μάλιστα έχω παρατηρήσει ότι πολλά παιδιά που μεγαλώνουν σε γκέττο και άλλα φρικτά μέρη γίνονται καλοί, πονετικοί άνθρωποι κι επιτυχημένοι επαγγελματίες, παράλληλα με άλλα που γίνονται π.χ. πρεζέμποροι. Άρα λοιπόν η επιρροή του περιβάλλοντος δεν είναι αποφασιστική σε σχέση με το τι θα διαλέξει το παιδί να κάνει στη ζωή του.

Επίσης, ακόμα κι αυτοί που αυτοκτονούν βρίσκονται μετά σε μια στάση σώματος τέτοια, που δείχνει ότι καθ’οδόν το μετάνιωσαν! Ας μην το αποφασίζουμε λοιπόν εμείς για λογαριασμό των παιδιών ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει, χωρίς καν να τα ρωτήσουμε. Έχουμε χρέος να φέρουμε τον άνθρωπο στη ζωή, να του δώσουμε ό,τι καλύτερο έχουμε, ακόμα κι αν αυτό το καλύτερο δεν είναι και τόσο καλό σε σχέση μ’αυτό που έχουν να δώσουν άλλοι. Κι από κει και πέρα ας διαλέξει μόνο του. έλος, αν και δε μ’αρέσει να μιλάω υποθετικά,,, πιστεύω ότι αν είχα καρκίνο θα ήθελα τουλάχιστον να φύγω με τη συνείδησή μου ήσυχη ότι δεν σκότωσα κανέναν. Και με το παιδί οπωσδήποτε θα βρισκόταν κάποια άκρη. Πιστεύω κι εγώ στη θεία πρόνοια. Όπως φρόντισε εμένα φροντίζει σίγουρα και για άλλους ανθρώπους. Μόνο που όπως λέει μια παροιμία, ο Θεός δεν έχει άλλα χέρια από τα δικά μας!

*Ναι αλλά ένα παιδί έχει και το δικαίωμα να αγαπηθεί, και είναι άδικο να γεννηθεί ενώ κανείς δεν θα το αγαπήσει.

Το θέμα εδώ είναι ότι δεν προδικάσουμε αν τελικά θα αγαπηθεί ή όχι, μια και δεν γνωρίζουμε το μέλλον. Στο περιβάλλον μου δεν υπάρχει ούτε μια γυναίκα που να κράτησε το παιδί της και να το μετάνιωσε, αντιθέτως όλες λένε τι τρελή που ήμουν που ήθελα να το ρίξω. Ωστόσο όταν ήταν έγκυες αναρωτιόντουσαν αν θα τα καταφέρουν κι αν θα το αγαπούν, με τόσα προβλήματα που θα είχαν. Ακόμα και μια ανύπαντρη (τότε, τώρα παντρεύτηκε) με καθυστερημένο παιδί το αγάπησε, κι όχι μόνο αυτή αλλά και οι γονείς της που δεν το ήθελαν καθόλου.

Επίσης δεν ξέρω καμία που να έκανε έκτρωση και να μη μετάνιωσε. Κάποιες δεν έκαναν άλλα παιδιά και παιδεύονται με αποτυχημένες εξωσωματικές. Πολλά παιδιά γεννιούνται με τις καλύτερες προοπτικές, με γονείς που νιάζονται και θυσιάζονται γι’αυτά, που τους παρέχουν αυτά που υποτίθεται ότι αν λείπουν, το παιδί θα νιώθει μειονεκτικά και θα είναι δυστυχισμένο. Παρόλα αυτά τα παιδιά γίνονται ναρκομανείς και κανείς δεν ξέρει γιατί. Μια τέτοια περίπτωση που γνωρίζω έχει πεθάνει. Η περίπτωση του γονέα χρήστη ναρκωτικών είναι σίγουρα επιβαρυντική, αλλά τώρα πια η ιατρική μπορεί να διορθώσει τα πράγματα. Ακόμα πολλές μητέρες απεξαρτήθηκαν για να μπορέσουν να φροντίσουν το παιδί τους. Σε σχετικό ρεπορτάζ που είχα διαβάσει, μια έκοψε για λίγο την πρέζα και μετά την ξανάρχισε κι άφησε το παιδί στη μάνα της. Τελικά μετά από δυο ή περισσότερα χρόνια με σκαμπανεβάσματα διάφορα, απεξαρτήθηκε ολοκληρωτικά και τώρα πια ζουν ευτυχισμένες. Αν είχε και μια έκτρωση στη συνείδησή της, 99% όχι δεν θα είχε απεξαρτηθεί, αλλά θα είχε προκαλέσει το θάνατό της από τις υποσυνείδητες (ίσως και συνειδητές) τάσεις αυτοτιμωρίας που θα ένιωθε. Τώρα η κόρη της, που συμβολικά τη βάφτισε Ελπίδα, μπορεί να ξέρει ότι για την αγάπη της η μητέρα της αγωνίστηκε σκληρά σε κάτι πολύ δύσκολο και νίκησε.

Θυμάμαι μια ιστορία από τον Καναδά που με είχε συγκλονίσει. Εκεί επιτρέπεται η έκτρωση μέχρι λίγο πριν από τον τοκετό, και τα μωρά, που είναι πια μεγάλα και μπορούν να επιβιώσουν μόνα τους, αφήνονται να πεθάνουν (ή και τα σκοτώνουν) γιατί δεν θεωρούνται παιδιά αλλά εκτρώματα. Μια νοσοκόμα που άκουγε ένα τέτοιο μεγάλο μωρό να φωνάζει, αντί να το σκοτώσει ή να το αφήσει να πεθάνει μόνο του, το περιέθαλψε, το τάισε και το νανούρισε στην αγκαλιά της. Μάλιστα το έβγαλε Hope (Ελπίδα) κι ευχόταν κλαίγοντας να μπορέσει να ζήσει. Το μωρό ησύχασε και μετά από λίγες ώρες πέθανε μόνο του (από αυτά που του είχαν κάνει κατά την έκτρωση). Έφυγε όμως με την ανάμνηση ότι κάποιος το είχε αγαπήσει. Όλα τα μωρά νιώθουν την αγάπη, ακόμα και τα καθυστερημένα όπως έχω διαπιστώσει. Κι αν ακόμα οι γονείς τους δεν τα αγαπήσουν, κάποιος θα το κάνει και οι στερήσεις θα αναπληρωθούν. Εξάλλου είμαστε κι εμείς εδώ! Αν όμως δεν το αφήσουμε να γεννηθεί, όχι μόνο κάνουμε κάτι που δεν έχουμε δικαίωμα, αλλά αυτομάτως του στερούμε και το δικαίωμα και την ευκαιρία να αγαπηθεί.

*Και τι θα γίνει όταν μια γυναίκα βιαστεί από κάποιον χωρίς να θέλει και μείνει έγκυος;

Κάθε γυναίκα που υφίσταται έκτρωση παθαίνει μετεκτρωτικό σύνδρομο, μια ειδική κατηγορία μετατραυματικού σοκ που έχει διάφορες μορφές κι εμφανίζεται σε διαφορετικό βαθμό και διαφορετικό χρονικό διάστημα στην καθεμιά (από την επόμενη μέρα μέχρι μετά από 10 χρόνια). Έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή και θεραπεύεται πολύ δύσκολα από ειδικευμένους ψυχοθεραπευτές, ένας απλός άνθρωπος που δεν ξέρει ίσως να μην μπορεί ούτε να το εντοπίσει. Η εμφάνισή του δεν έχει σχέση με το τι πιστεύει η γυναίκα για την έκτρωση (ότι δεν είναι κακό, ότι δεν γινόταν αλλιώς, ότι καλά έκανε κλπ.) αλλά με την υποσυνείδητη γνώση του τι συμβαίνει στο σώμα, στην περίπτωσή μας μια σφαγή. Στην περίπτωση του βιασμού η γυναίκα έχει τη δυνατότητα να ρίξει όλη την ευθύνη στο βιαστή και να νιώσει ότι δεν έφταιγε που βιάστηκε (και στις περισσότερες περιπτώσεις έχειδίκιο). Στην περίπτωση της έκτρωσης όμως, που ΔΕΝ μπορεί να γίνει χωρίς τη συγκατάθεσή της, δεν μπορεί να ρίξει ολοκληρωτικά την ευθύνη κάπου αλλού και να ανακουφιστεί, και καθώς δεν πρόκειται για ένα παιδί που είναι μόνο του βιαστή, αλλά για ένα παιδί που όπως και νά’χει είναι και δικό της, πάντα θα υποφέρει εσωτερικά, συνειδητά ή ασυνείδητα. Έτσι έχουμε ένα διπλό ψυχολογικό τραύμα.

Βάλε και τον καρκίνο του μαστού που προκαλεί η έκτρωση, λόγω της απότομης διακοπής των ορμονικών αλλαγών στους μαστούς, που από την πρώτη στιγμή της σύλληψης προετοιμάζονται για να ταίσουν εννιά μήνες αργότερα με γάλα το μωρό. Βάλε και τις διάφορες άλλες σωματικές επιπλοκές, από το θάνατο μέχρι τη στείρωση και τις άλλες τις λιγότερο σοβαρές, που πάντα υπάρχουν παρά την πρόοδο της χειρουργικής, και θα δεις ότι ο μόνος τρόπος να προστατέψεις αποτελεσματικά τη γυναίκα είναι να της εξηγήσεις όλα αυτά και να την ενθαρρύνεις να κρατήσει το παιδί της.

Στην Αμερική συνέβη το εξής: Μια γυναίκα βιάστηκε από ένα συνάδελφό της. Έφυγε από τη δουλειά της απελπισμένη, χωρίς να κάνει καταγγελία, γιατί σκέφτηκε ότι στην αστυνομία και το δικαστήριο θα εξευτελιζόταν και θα έπρεπε να αποδείξει ότι δεν έφταιγε που βιάστηκε (σα να λέμε να αποδείξει ότι δεν είναι ελέφαντας). Διαπίστωσε όμως ότι είχε μείνει έγκυος. Καθώς ήταν μόνη και χωρίς χρήματα πήγε σε ένα pregnancy crisis center όπου τη βοήθησαν μέχρι να γεννήσει, και μετά, με τη σκέψη ότι είναι πολύ φτωχή και δεν θα καταφέρει να μεγαλώσει το παιδί, το έδωσε για υιοθεσία και έφυγε σε άλλη πολιτεία όπου βρήκε δουλειά και τελικά παντρεύτηκε.

Η κόρη της μεγάλωσε με τη θετή της οικογένεια και δεν ήξερε τίποτα μέχρι που ενηλικιώθηκε και της το είπαν. Τότε έψαξε και βρήκε τη μητέρα της, που στο μεταξύ δεν είχε άλλα παιδιά, και τη ρώτησε: Γιατί δεν έκανες έκτρωση αφού σε είχαν βιάσει; Και πήρε την απάντηση «είσαι η κόρη μου, είσαι ό,τι πιο όμορφο μου συνέβη, κι ας ήρθες στη ζωή μου έτσι άσχημα.». Η κόρη λέγεται Τζούλυ Μακίμα κι έχει ιδρύσει έναν οργανισμό που βοηθά βιασμένες που έμειναν έγκυοι.

Ας σκεφτούμε τώρα όχι με γνώμονα την ηθική, αλλά το συμφέρον: Τι θα είχε απογίνει η μητέρα της Μακίμα αν είχε ρίξει την κόρη της; Στο τραύμα του βιασμού θα είχε προσθέσει κι αυτό της έκτρωσης, πράγμα που οπωσδήποτε δυσκολεύει τη συμβίωση με το άλλο φύλο και γεμίζει τις σχέσεις και τους γάμους με προβλήματα. Ακόμα κι αν πετύχαινε στο γάμο της, θα είχε μείνει μια τραυματισμένη, άκληρη γυναίκα που πάντα θα σκεφτόταν ότι έχασε το μοναδικό της παιδί με δική της ευθύνη. Τώρα όμως έχει ξεπεράσει τον πόνο του βιασμού με τη σκέψη ότιαπ’αυτόν προήλθε κια κάτι καλό, ζει με ήσυχη τη συνείδησή της ότι δεν σκότωσε το παιδί της κι έχει όχι μόνο ένα παιδί που την αγαπά, αλλά κι ένα γαμπρό και τρία εγγόνια. Σκέψου και πόσα θα είχαμε στερηθεί αν η έκτρωση είχε γίνει: Όχι μόνο η μητέρα δεν θα είχε την κόρη και τα εγγόνια της, αλλά και ο άντρας της Τζούλυ δεν θα είχε τη γυναίκα του, και τα παιδιά τους και όλοι οι απόγονοι που θα προκύψουν από αυτά, δεν θα υπήρχαν. Επίσης δεν θα υπήρχε η οργάνωση της Τζούλυ που προσφέρει τόση βοήθεια σε απελπισμένες γυναίκες, κι έτσι θα είχαμε χάσει πολλά από τα δικά τους παιδιά. Ο κόσμος μας θα είχε στερηθεί τόσους ανθρώπους, και δεν θα ξέραμε αυτή την ιστορία που αποδεικνύει ότι αυτός που κάνει το σωστό ποτέ δεν χάνεται.

Δεν αμφιβάλλω ότι προτιμάς να μην περιορίζεσαι από νόμους, να είσαι όμως σίγουρος ότι το παιδί προτιμά να γεννηθεί ούτως ή άλλως. Ο φόβος φυλάει τα έρμα, που λένε, και στην προκειμένη περίπτωση ο νόμος φυλάει το παιδί ώσπου να βρεθούν άνθρωποι να το αγαπήσουν (οι γονείς του ή άλλοι. Εδώ είμαστε κι εμείς!)

* Δικαίωμα του καθενός είναι να έχει ελεύθερη επιλογή σε οτιδήποτε, δίχως δεσμεύσεις (όλα αυτά καταγράφονται σε νόμους + Σύνταγμα + Καταστατικό Χάρτη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων). Στο κάτω κάτω αν εσύ, εγώ, και κάποιοι άλλοι θέλουν να κρατήσουν το παιδί, ένα άλλο μπορεί να μη θέλει να το κρατήσει για διάφορους λόγους (είτε μικρής ηλικίας, είτε οικονομικών προβλημάτων, είτε κοινωνικού αποκλεισμού). Αυτό είναι δημοκρατία, όλοι να κατοχυρώνονται, άσχετα αν σε κάποιους φαίνεται σωστό ή όχι!

Πρόσεξε τι λες. «Δικαίωμα του καθενός είναι να έχει ελεύθερη επιλογή σε οτιδήποτε δίχως δεσμεύσεις». Αν και αυτό είναι σχετικό, μιλάς για την επιλογή που έχει κάποιος όσον αφορά το άτομό του. Η έκτρωση όμως είναι επέμβαση στο σώμα κάποιου ΑΛΛΟΥ και αφαιρεί τη ζωή αυτού του ΑΛΛΟΥ όχι τη δική μου, αν δεχτούμε ότι είμαι μια έγκυος που κάνει έκτρωση -σε μένα προκαλεί απλώς κάποιες σωματικές και κυρίως ψυχολογικές ανωμαλίες, που μπορεί να με σημαδέψουν για μια ζωή, αλλά στις 97% των περιπτώσεων δεν με σκοτώνει. Είναι «δικαίωμά μου», ας πούμε, το να προκαλώ σωματικές και ψυχολογικές ανωμαλίες στον εαυτό μου, ίσως και το να ρισκάρω αυτό το 3% να πεθάνω, όχι όμως και να σκοτώνω άλλους.

Καλά λες ότι πρέπει ΌΛΟΙ να κατοχυρώνονται. ΚΑΙ αυτός που δεν έχει γεννηθεί ακόμη πρέπει να κατοχυρώνεται. Το να επιτρέπεται ο φόνος για τους χψ λόγους είναι ανεπίτρεπτο γιατί αντί να κατοχυρώνει το δικαίωμα όλων στη ζωή το καταπατεί. Στην 4η αρχή της διακήρυξης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, τονίζεται ότι στην φροντίδα και προστασία, που θα παρέχεται στο παιδί και στη μητέρα, περιλαμβάνεται και η ικανοποιητική προγεννητική και μεταγεννητική μέριμνα’. Πού είναι η προγεννητική μέριμνα στην περίπτωση της έκτρωσης; Όχι μόνο δεν μεριμνούμε για το παιδί αλλά το σκοτώνουμε κιόλας.

Οι νόμοι που υποτίθεται ότι χρησιμεύουν στην απονομή της δικαιοσύνης, οφείλουν να είναι και δίκαιοι. Δυστυχώς αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Υπήρξαν πολλοί άδικοι νόμοι στο παρελθόν, και καταργήθηκαν. Όταν η γερμανική βουλή απέρριψε νομοσχέδιο αποποινικοποίησης των εκτρώσεων, το έκανε με το αιτιολογικό ότι είναι άδικος κι ότι ο νόμος δεν οφείλει απλώς να εξυπηρετεί τους πολίτες αλλά να είναι παιδαγωγός τους στη δικαιοσύνη. Μη μου πεις ότι στη Γερμανία δεν έχουν δημοκρατία κι ότι οι νόμοι μας είναι καλύτεροι από τους δικούς τους.

Ας μη μιλήσουμε για το αν «φαίνεται» ή «δεν φαίνεται» σωστό, νομίζω όλοι συμφωνούν ότι ο φόνος είναι έγκλημα και δεν χρειάζεται να το συζητήσουμε. Ακόμα κι αυτοί που είναι υπέρ της θανατικής ποινής, είτε όταν την απονέμει το κράτος είτε η 17 Νοέμβρη, θα συμφωνήσουν ότι ένα έμβρυο δεν έχει φταίξει σε τίποτα για να του επιβάλλουμε τη θανατική ποινή.

Και για να απαντήσω και στο ερώτημα του φίλου επιτέλους, πιστεύω ότι χρειάζονται νομοθετικές αλλαγές ιδίως όσον αφορά την προστασία της μητρότητας. Χρειάζονται θεσμοί και ΓΕΝΝΑΙΑ χρηματικά ποσά για επιδόματα κτλ. ειδικά σε δύσκολες περιπτώσεις όπως πάνω από δύο παιδιά,άγαμες -ανήλικες μητέρες κτλ. Χρειάζεται θεσμική υποστήριξη όσον αφορά τις σπουδές των μητέρων, με υποτροφίες και παιδικούς σταθμούς στίς φοιτητικές εστίες των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όπως στην Αμερική. Καλό είναι και οι νέοι να προετοιμάζονται για το γονικό τους ρόλο από το σχολείο, γιατί πιο μεγάλη σημασία έχει να γίνουν υπεύθυνοι γονείς παρά τα ικανά και υπάκουα ρομπότ ενός εργοδότη (αυτό κάνει τώρα το εκπαιδευτικό σύστημα). Να υπάρχουν κυρώσεις για τους ανεύθυνους γονείς, με τρόπο που να γίνεται πραγματικά σωφρονισμός, και όχι με φυλάκιση που 90% σε κάνει εγκληματικό στοιχείο. Κι αυτοί οι γιατροί που σκοτώνουν αδιακρίτως καταπατώντας το νόμο του Ιπποκράτη να έχουν κάποιες κυρώσεις, και μάλιστα σοβαρές.

*Ένας νόμος που απαγορεύει την έκτρωση δεν δίνει το δικαίωμα στη γυναίκα να αποφασίσει αν θέλει ή όχι το παιδί. Φυσικά και δεν πρέπει να απαγορευτεί η έκτρωση, διότι καταπατείται το δικαίωμα της ελεύθερης εκλογής, επιλογής κτλ.

Φαντάζομαι ότι εννοείς επιλογή της μητέρας στην τεκνοποίηση ή μη τεκνοποίηση. Αυτή αγαπητέ μου σταματά στην αντισύλληψη. Μέχρι εκεί ναι, είναι καθαρή επιλογή. Από τη σύλληψη και πέρα όμως δεν χωράνε «επιλογές», κανείς δεν έχει δικαίωμα να παίζει με τη ζωή ενός ανυπεράσπιστου ανθρώπου και να τη διακόπτει γιατί είναι… επιλογή του. Είναι αίσχος να υπάρχει ο νόμος αυτός που έγινε για καθαρά ψηφοθηρικούς λόγους, μια και τα έμβρυα όπως είναι γνωστό δεν ψηφίζουν, ψηφίζουν όμως οι δολοφόνοι «γιατροί» και οι ανεύθυνοι γονείς που οδηγούν τα παιδιά τους σ’ αυτούς τους δολοφόνους.

Σου φαίνεται λογικό και δημοκρατικό να είναι επιλογή μας αν θα σκοτώσουμε κάποιον ή όχι;;; Αυτό είναι ο απόλυτος φασισμός. Εάν κάποιος δεν θέλει ένα παιδί, ας το δώσει για υιοθεσία τέλος πάντων. Αλλίμονο αν η ζωή μας εξαρτιόταν από την ιδιοσυγκρασία των γονέων μας.