Τα ψυχολογικά προβλήματα που παρουσιάζει ο πατέρας στην περίπτωση της άμβλωσης είναι κάτι γνωστό, αν και όχι πολυσυζητημένο. Αυτό κατά κύριο λόγο οφείλεται στο ότι οι άντρες δεν εξωτερικεύουν εύκολα τα αρνητικά συναισθήματα που οφείλονται σε τραυματικά περιστατικά, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι υποφέρουν λιγότερο από τις γυναίκες.

Μια ιδέα για τη συνήθη αντιμετώπιση του θέματος από το αντρικό φύλο μας δίνει η επιστολή νεαρού μαθητή, που δημοσιεύθηκε ανώνυμη στη μαθητική εφημερίδα «Schooligans» (τεύχος 3, Φεβρουάριος 2005). «Έχεις νιώσει ποτέ σου πατέρας; Εγώ είμαι 15 χρονών κι έχω νιώσει. Δεν έχω μιλήσει σε κανέναν γι’ αυτό. Πάνε 4 μήνες τώρα που τα έχω με ένα κορίτσι. Έχουμε κάνει αρκετές φορές σεξ. Μια μέρα που ήμουν σπίτι της, αφού ήθελε κι αυτή, το κάναμε χωρίς προφυλακτικό. Ο μ…ας τι το ήθελα; Ολοκλήρωσα μέσα της και τώρα έχω μπλέξει με τους γιατρούς, με την οικογένειά της. Χ..ε μέσα! Από εκείνη τη στιγμή και μετά κατάλαβα πως ακόμα δεν είμαι αρκετά υπεύθυνος για τις πράξεις μου. Πραγματικά μόλις έμαθα πως πρέπει να κάνει έκτρωση, μου έφυγε η μαγκιά! Βρισκόμουν σε απόγνωση, χωρίς να ξέρουν οι γονείς μου τίποτα, αλλά κατάφερα να το αντιμετωπίσω μόνος μου. Πολύ μεγάλη εντύπωση μου έκανε όμως η συμπεριφορά της κοπέλας. Με είπε ανώριμο, επειδή έκλαψα μπροστά στον πατέρα της όταν μιλούσαμε».

Μεγάλη δημοσιότητα γνώρισε πρόσφατα (20/5/04) η περίπτωση ανήλικου ζευγαριού στη Βρετανία. Η 14χρονη μαθήτρια Melissa Smith έμεινε έγκυος κι αποφάσισε να κάνει χημική άμβλωση, χωρίς οι γονείς τη να το γνωρίζουν. Όταν πήρε το πρώτο από τα δύο χάπια που απαιτούνται για τη χημική έκτρωση, μετάνιωσε, όμως οι γιατροί την πληροφόρησαν ότι ήταν πια αργά για να σωθεί το μωρό. Η μητέρα του, επίσης 14χρονου, πατέρα του μωρού, δήλωσε ότι εκείνος ήθελε το μωρό και ήταν σοκαρισμένος από την άμβλωση.

Σε κάποιες περιπτώσεις που γνωρίζουμε μέσω του «Κέντρου Φροντίδας Μητέρας και Παιδιού», ο πατέρας υποφέρει κι αισθάνεται αδικημένος και δυστυχής, καθώς η σύντροφός του θέλει να διακόψει τη ζωή του παιδιού που εκείνος επιθυμεί να προστατέψει. Σε κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις, όταν η γυναίκα προχωρά σε άμβλωση, ο άντρας αισθάνεται προδομένος από τη σύντροφό του με συνέπεια η σχέση να διαλύεται.

Σε άλλες περιπτώσεις, που αποτελούν την πλειοψηφία, ο πατέρας είναι αυτός που επιμένει ότι η εγκυμοσύνη πρέπει να καταλήξει σε άμβλωση. Αυτό όμως δεν εγγυάται ότι δεν θα παρουσιάσουν προβλήματα αργότερα: Ο ταλαντούχος αθλητής του μπάσκετ Michael “Chico” Goff,1 που κατέφυγε σ’ έναν πάστορα της περιοχής του για συμβουλευτική, περιγράφει την περίπτωσή του ως εξής: «Κανείς απ’ τους δυο μας δεν ήθελε να κάνει τότε παιδί. Ένιωθα ο δυνατότερος από τους δύο, έτσι έκανα αυτό που θεωρούσα ότι ήταν το πιο υπεύθυνο πράγμα, που μπορούσα να κάνω: την πήγα στην κλινική κι έκανε άμβλωση». Το επόμενο φθινόπωρο όμως, ο νεαρός παρουσίασε απρόβλεπτες αντιδράσεις: «Έμπαινα σ’ ένα μανάβικο κι άκουγα ένα μωρό να κλαίει, κι αυτό με στοίχειωνε».

Ο Michael επέλεξε να ζητήσει ψυχολογική βοήθεια και στη συνέχεια μετάνιωσε για την άμβλωση. Υπάρχουν όμως πολλοί που δεν ζητούν ποτέ ψυχολογική βοήθεια, γιατί θεωρούν ότι ο άντρας πρέπει να τα αντιμετωπίζει όλα μόνος του.

Άλλοι ζητούν ψυχολογική βοήθεια, ακόμα κι αν συνεχίζουν να θεωρούν ότι καλώς έπραξαν και επέμειναν στη διακοπή της εγκυμοσύνης. Στις περιπτώσεις που η άμβλωση οδηγεί στην αποξένωση της γυναίκας από τον σύντροφό της και στην επιδείνωση ή τη διακοπή της σχέσης, τα ψυχολογικά προβλήματα μπορεί να εμφανιστούν νωρίτερα και να αναφέρονται και στη σύντροφο, την οποία ο πατέρας μπορεί ακόμα και να κατηγορήσει, είτε επειδή δεν αντιστάθηκε αρκετά στην πίεσή του για άμβλωση, είτε επειδή μετά την άμβλωση στράφηκε εναντίον του ενώ την απόφαση την είχαν πάρει μαζί.

Μερικές φορές τα αρνητικά συναισθήματα εστιάζονται κυρίως στον κίνδυνο, που ίσως διατρέχει η υγεία της μητέρας. Ο Α. Κ. αναπολεί: «Την πρώτη φορά που έγινε αυτό (άμβλωση) κι εγώ και η κοπέλα ήμασταν ανήλικοι. Καθόμουν και σκεφτόμουν ότι αυτή θα πεθάνει πάνω στην επέμβαση κι εγώ μετά θ’ αυτοκτονήσω». Άλλες φορές όμως οι ψυχολογικές επιπτώσεις εμφανίζονται μετά την επέμβαση και δεν έχουν άμεση σχέση με τη γυναίκα, αλλά με μόνο το παιδί. «Ο πατέρας ψάχνει συνήθως να αναπληρώσει το χαμένο παιδί» παρατηρεί ο ψυχίατρος π. Στυλιανός Καρπαθίου.2

Σε κάποιες περιπτώσεις που ο πατέρας δεν έχει παρουσιάσει εμφανή ψυχολογικά προβλήματα μετά από άμβλωση, συνεχίζει ωστόσο μετά από χρόνια να θυμάται με δυσαρέσκεια και λύπη το γεγονός. Ο Α. Β. ο οποίος παντρεύτηκε τη σύντροφο με την οποία είχε κάνει άμβλωση και στη συνέχεια έφεραν στον κόσμο δυο παιδιά, λέει χαρακτηριστικά: «Σκέφτομαι ότι αν είχαμε κρατήσει αυτό το παιδί, θα ήταν σήμερα δεκαπέντε χρονών. Το λέω και στη γυναίκα μου… Για σκέψου, της λέω, αν το είχαμε κρατήσει… Ήμουν αντίθετος με την άμβλωση τότε, αλλά το έβλεπα πιο χαλαρά. Από τότε που κάναμε παιδιά, με πειράζει περισσότερο γιατί σκέφτομαι ότι κι εκείνο ήταν ένα τέτοιο παιδάκι… Με στενοχωρεί το ότι δεν θα το δούμε ποτέ».

Ο Κ., 35 χρόνων σήμερα, περιγράφει τη δική του εμπειρία ως εξής: «Όταν η κοπέλα μου ήταν έγκυος ήμουν πολύ ανήσυχος. Έβαζα το αυτί μου στην κοιλιά της κι άκουγα ένα ρυθμικό χτύπο, που προφανώς ήταν η καρδιά του μωρού… Αισθανόμουν άσχημα αλλά πίστευα ότι δεν είχαμε άλλη επιλογή, κι εκείνη το ίδιο πίστευε. Αργότερα η σχέση διαλύθηκε. Αρκετά χρόνια μετά ξαναείδα την κοπέλα. Είχε στο μεταξύ παντρευτεί και είχε μαζί της τα δυο παιδιά της. Αρχικά χάρηκα που την είδα, αλλά η θέα των παιδιών μ’ έκανε να νιώσω άσχημα χωρίς να καταλάβω αμέσως γιατί. Ρώτησα το ένα τ’ όνομά του, κι αυτό δεν μου απαντούσε. Εκείνη τα πήρε κι έφυγε, γιατί κάπου έπρεπε να πάνε, κι εγώ σκεφτόμουν ακόμα με δυσαρέσκεια το γεγονός… Κατέληξα στο ότι τα παιδιά μ’ ενόχλησαν, γιατί με την κοπέλα είχα κι εγώ ένα παιδί, και το ρίξαμε».

Μια αφοπλιστική εξομολόγηση για την οδύνη που μπορεί να νιώσει ο πατέρας μετά από μια άμβλωση, μας δίνει το παρακάτω ποίημα του Daniel Brooks, με τίτλο «Ποτέ»:

«Όσο περισσότερο ξοδεύω τη ζωή μου
τόσο περισσότερα δάκρυα γεύομαι
τόσα πράγματα αντιμετωπίζω
αλλά ποτέ εσένα…..

Εγωιστής είμαι, αλήθεια
γεμάτος λαγνεία και απληστία
τα συναισθήματα τρέχουν βαθιά
τη νύχτα έρπουν αθόρυβα
και σχηματίζουν δαίμονες
που μιλούν και ζητούν
να χλευάσουν και να στοιχειώσουν
με αναλαμπές ενός μέλλοντος

που δεν θέλω ποτέ να υπάρξει

Πάντα μέσα μου
και μια λάμψη του φόβου μέσα μου

Ο πόνος – αυτοτραυματίζομαι
γιατί είμαι εθισμένος στην αμαρτία
ο τρόπος της ζωής μου έφερε θάνατο
η πρώτη ανάσα αρπάχτηκε
αφημένη στο σκοτάδι
μέχρις ότου σχίστηκε
μια καρδιά κομματιασμένη
που δεν πρόκειται να γεννηθεί ποτέ
δεν με συγχωρούν ποτέ
με αφήνουν να ζω και να θρηνώ
και μετά τον θάνατο το ίδιο κάνουν
ανάθεμα που έπαιζα σαν παιχνίδι τη ζωή
έφυγες χωρίς όνομα
έμεινα με πολλή ντροπή
παίρνω όλο το φταίξιμο
όπως θα έπαιρνα όλη τη δόξα

Ούτε ένα άγγιγμα ποτέ
αλλά μου λείπεις τόσο πολύ
είπα “σ’ αγαπώ”
είναι δύσκολο να το πιστέψεις
μόνο τον εαυτό μου κοροϊδεύω
συνελήφθης νύχτα
ποτέ δεν έφτασες να δεις το φως
ποτέ δεν σε κράτησαν σφιχτά
πέθανες μέσα στο φόβο

Ποτέ δεν έφθασες να δεις τον κόσμο
ποτέ δεν κατάφερες να γίνεις το μωρό μου
το αγοράκι μου, το κοριτσάκι μου

Αφιερωμένο στο αγέννητο παιδί μου
που ποτέ δεν έφτασε να χαμογελάσει
και ποτέ δεν έφτασε να νιώσει αγάπη
ας είναι ο Θεός ο γονιός που εγώ δεν έγινα ποτέ
και δεν θα γίνω ποτέ
ας είσαι για πάντα ευτυχισμένο

Αγάπησε τον άνθρωπο που ποτέ δεν έγινε ο μπαμπάς σου».3

ΑΝΑΦΟΡΕΣ

1 Από το άρθρο «Taboo Grief: Men and Abortion» της Elaine Minamide. Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Focus on the Family το 1999.

2 Συνέντευξη στη Μαρία Δημητριάδου, στα πλαίσια της εκπομπής «Τα παιδιά που δεν βλέπουμε», 89,5 FM, 1998.

3 Το κείμενο έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό του Συλλόγου Προστασίας Αγέννητου Παιδιού “Μερικά Παιδιά σε Χρειάζονται” τευχ. 10, Ιούλιος-Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2006.

Τους τελευταίους μήνες παρουσιάζεται διάσταση απόψεων και διαφορετικές εκτιμήσεις σχετικά με τον αριθμό των εκτρώσεων που γίνονται ετησίως στη χώρα μας. Συγκεκριμένα, ο ομότιμος καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, κ. Δημήτριος Λώλης, κατά την διάρκεια των εκδηλώσεων που οργάνωσε το Κολλέγιο Ελλήνων Ωτορινολαρυγγολόγων για την συνεχιζόμενη ιατρική επιμόρφωση των γιατρών, δήλωσε ότι στην χώρα μας πραγματοποιούνται περισσότερες από 150.000 αμβλώσεις τον χρόνο (εφημ. Χώρα, 12/4/2005). Λίγες μέρες μετά, σε ομιλία του στην διημερίδα του Ιατρικού Συλλόγου Μαγνησίας, στα πλαίσια της εβδομάδας «Υγεία και Νεολαία» ο γυναικολόγος-μαιευτήρας του Νοσοκομείου Βόλου κ. Χρήστος Βενέτης παρουσίασε στοιχεία για το θέμα των αμβλώσεων, σημειώνοντας πως στην Ελλάδα γίνονται κάθε χρόνο 200.000 αμβλώσεις, ενώ ένα στα τέσσερα κορίτσια από 14 έως 17 ετών έχει κάνει άμβλωση (εφημ. «Θεσσαλία Βόλου, 16/4/2005).

Βέβαια, οι δύο αυτές εκτιμήσεις μπορούν κάλλιστα να θεωρηθούν ως συμπληρωματικές, καθώς ο αριθμός 200.000 ταιριάζει με το «περισσότερες από 150.000». Όμως μόλις ένα μήνα πριν από τις εν λόγω εκδηλώσεις, σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε λόγω της Παγκόσμιας Ημέρας Αντισύλληψης, με ομιλητές τον καθηγητή κ. Γ. Κρεατσά, τον αναπλ. Καθηγητή κ. Ο. Γρηγορίου, τον λέκτορα κ. Ν. Σαλάκο κ.α., είχε ανακοινωθεί ότι στην χώρα μας παρατηρείται σημαντική μείωση των αμβλώσεων, ώστε αυτές να μην υπερβαίνουν κατά προσέγγιση τις 100.000-80.000 ετησίως, ιδιαίτερα στις έφηβες που υφίστανται το 10% τέτοιων επεμβάσεων.

Στο μόνο που συμφωνούν όλοι οι προαναφερόμενοι, είναι ότι το δημογραφικό είναι ένα έντονο πρόβλημα της χώρας μας, καθώς σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας στη χώρα μας έχουμε περίπου 103.000 θανάτους και 106.000 γεννήσεις ετησίως (εφημ. Ελευθεροτυπία, 30/3/05).

Παράλληλα με τις αντικρουόμενες αυτές ανακοινώσεις, ασφαλιστικοί σύμβουλοι δήλωσαν στο περιοδικό μας ότι ο ακριβής αριθμός των εκτρώσεων δεν μπορεί να καταγραφεί, καθώς οι γυναίκες που έχουν ασφάλεια συνηθίζουν να παρουσιάζουν την άμβλωση ως «θεραπευτική απόξεση επί παλινδρόμου κύησης» γιατί αλλιώς τα έξοδά της επέμβασης δεν καλύπτονται από την ασφαλιστική εταιρεία, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι τα ιδιωτικά μαιευτήρια δεν δίνουν τον ακριβή αριθμό αμβλώσεων που πραγματοποιούν.

Ειλικρινά, δεν ξέρουμε ποιον να πρωτοπιστέψουμε σχετικά με τον αριθμό των αμβλώσεων… Σίγουρα αν υπάρχει πράγματι μείωση, αυτό δείχνει εκ πρώτης όψεως ένα θετικό στοιχείο, αν όμως λάβουμε υπόψη τα λεγόμενα της κ. Μαργαριτίδου (εφημ. ESPRESSO 25/2/2005), σύμφωνα με τα οποία 30% από τις 180.000 συσκευασίες «χαπιού της επόμενης μέρας» που διατίθενται ετησίως, προορίζονται για πραγματικές εγκυμοσύνες, άρα 54.000 αμβλώσεις ετησίως δεν γίνονται χειρουργικά, αλλά χημικά, τότε δεν έχουμε ακριβώς μείωση των εκτρώσεων αλλά αλλαγή του τρόπου διεξαγωγής τους.

Το γεγονός είναι όμως, ότι όσες και να είναι οι εκτρώσεις, ακόμα κι αν περιοριστούν σε μερικές δεκάδες ετησίως, και πάλι δεν θα πρέπει να εφησυχάζουμε. Γιατί η κάθε ανθρώπινη ζωή που χάνεται εξαιτίας της άμβλωσης είναι πολύτιμη και αναντικατάστατη… Γιατί κάθε γυναίκα που τραυματίζεται συναινώντας στην καταστροφή του εμβρύου της, μην έχοντας πρόσβαση σε εναλλακτικές λύσεις, είναι μια απόδειξη της αποτυχίας της κοινωνίας μας να λειτουργήσει για τα μέλη της προστατευτικά και υποστηρικτικά. Γιατί η ζωή είναι ένα μέγεθος που δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται απλώς με ποσοτικά κριτήρια.

Από το περιοδικό “Μερικά παιδιά σε χρειάζονται”, τευχ. 5, Απρ.-Ιουν. 2005

Όπως γνωρίζουμε, ο φεμινισμός, το ιδεολογικό κίνημα που διεκδικεί την εξίσωση της γυναίκας με τον άντρα σε όλα τα πεδία της κοινωνικής ζωής, ξεκίνησε ως θεωρία με την Γαλλική Επανάσταση και με την συνεχή πάλη των θιασωτριών του, που κάποιες φορές είχε βίαιη μορφή, κατάφερε να κερδίσει αρχικά το δικαίωμα των γυναικών στην ψήφο, πρώτα στην Αγγλία κι έπειτα στην Αμερική. Ακολούθησε σταδιακή κατάργηση των διακρίσεων στις σπουδές, στην εργασία και τον γάμο, και σήμερα πια μπορούμε να μιλάμε για ισοπολιτεία ανδρών και γυναικών στις περισσότερες χώρες του Δυτικού κόσμου. Νόμοι άδικοι, όπως ένας αμερικανικός του 19ου αιώνα που όριζε, εάν ο άντρας μιας γυναίκας πέθαινε όσο εκείνη ήταν έγκυος, να της πάρουν το παιδί μόλις γεννηθεί και να το δώσουν σε κάποιον κηδεμόνα που είχε ορίσει ο πατέρας, θεωρούνται σήμερα απολιθώματα και δύσκολα μπορούμε να πιστέψουμε ότι κάποτε ίσχυαν.

Στο μυαλό πολλών ανθρώπων, ο φεμινισμός και η αποποινικοποίηση της έκτρωσης είναι συνδεδεμένα, καθώς θεωρούν ότι βασικό και θεμελιώδες αίτημα του φεμινισμού είναι να έχει η γυναίκα δικαίωμα να διακόπτει την εγκυμοσύνη της. Πολλοί Έλληνες θα θυμούνται ασφαλώς τις διαδηλώσεις με το αίτημα «Έξω οι νόμοι από το κορμί μας» «Ελεύθερες και δωρεάν εκτρώσεις» κ.α. που προηγήθηκαν της αποποινικοποίησης των εκτρώσεων στη χώρα μας. Είναι όμως πράγματι έτσι; Τι πίστευαν για την έκτρωση οι πρώτες, μαχητικές φεμινίστριες, αυτές που με τον αγώνα και τις φυλακίσεις τους έθεσαν τα θεμέλια της σημερινής ισοπολιτείας;

Το βιβλίο «Υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών» (” A Vindication of the Rights of Women “) που η Mary Wollstonecraft έγραψε το 1792 στην Αγγλία αποτελεί σταθμό στην ιστορία του φεμινιστικού κινήματος. Εκεί η συγγραφέας όχι μόνο υπεραμύνθηκε των δικαιωμάτων των γυναικών, αλλά επίσης καταδίκαζε την έκτρωση και την παιδοκτονία. Στην Αμερική, οι Susan B. Anthony και Elizabeth Cady Stanton συνέχισαν τις προσπάθειές της να ενδυναμώσουν τις γυναίκες. Η Serrin Foster αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι δυο πρωτοπόρες φεμινίστριες «εργάστηκαν για να κερδίσουν δικαίωμα ψήφου, δικαίωμα να συγκεντρωνόμαστε και να μιλάμε ελεύθερα, δικαίωμα να κρατάμε τα παιδιά μας αν χωρίσουμε και να κληρονομούμε εάν παντρευόμαστε. Αγωνίστηκαν επίσης για το δικαίωμα των γυναικών να φοιτούν στο κολέγιο.
Λιγότερο γνωστή είναι η προσπάθειά τους να κάνουν την έκτρωση παράνομη. Οι πρώτες Αμερικανίδες φεμινίστριες εργάστηκαν σε μια ταραγμένη συμμαχία με το ανδροκρατούμενο αντρικό επάγγελμα και τα μέσα για να κηρυχθεί η έκτρωση παράνομη. Πίστευαν ότι η έκτρωση παραβιάζει τα βασικά αξιώματα του φεμινισμού, που περιελάμβαναν μη βία, κατάργηση των διακρίσεων και δικαιοσύνη για όλους.
Έτσι οι ίδιες γυναίκες που αγωνίστηκαν για το δικαίωμα των σκλάβων να είναι ελεύθεροι και για το δικαίωμα των γυναικών να ψηφίζουν, αγωνίστηκαν επίσης για το δικαίωμά μας στη ζωή. Τόνιζαν συστηματικά την εξάλειψη των προβλημάτων που αντιμετώπιζαν οι γυναίκες, με το να αναφέρονται στις αρχικές αιτίες.»

Αλλά ας δούμε πιο συγκεκριμένα, τις απόψεις των διακεκριμένων φεμινιστριών για την έκτρωση .

Στην «Υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών», η Mary Wollstonecraft επικρίνει, με καυστικούς όρους του 18ου αι. τη σεξουαλική εκμετάλλευση των γυναικών, και καταλήγει:

«Κατά συνέπεια, οι γυναίκες γίνονται πιο αδύναμες… από όσο έπρεπε να είναι… δεν έχουν αρκετή δύναμη για να ασκήσουν το βασικό καθήκον τής μητέρας… και θυσιάζουν τη γονική στοργή στο βωμό της λαγνείας… είτε καταστρέφουν το έμβρυο μέσα στη μήτρα, είτε το πετούν όταν γεννηθεί… Η φύση απαιτεί σεβασμό σε όλα, κι αυτοί που παραβιάζουν τους νόμους της σπάνια τους παραβιάζουν ατιμωρητί».

Η Susan B. Anthony, στο έντυπο που εξέδιδε με τίτλο «Η επανάσταση», (και όπου η «Υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών» δημοσιευόταν σε συνέχειες) αποκαλούσε την έκτρωση «φόνο παιδιού» και είχε γράψει:

• «Ένοχη; Ναι. Ανεξάρτητα με το ποιο ήταν το κίνητρο, η αγάπη ή η άνεση ή η επιθυμία να σώσει από τη δυστυχία το αθώο αγέννητο παιδί, η γυναίκα που κάνει αυτή την πράξη είναι φρικτά ένοχη. Αυτό θα βαραίνει τη συνείδησή της στη ζωή, και την ψυχή της στο θάνατο. Αλλά όμως, τρεις φορές ένοχος είναι εκείνος που την οδηγεί στην απελπισία, η οποία την εξωθεί στο έγκλημα!»

• «Θέλουμε πρόληψη, όχι απλώς τιμωρία. Πρέπει να φτάσουμε στη ρίζα του κακού… γίνεται από αυτούς που τα μύχια τής ψυχής τους έχουν ξεσηκωθεί ενάντια στη φοβερή πράξη.»

• «Όλα τα άρθρα που έχω διαβάσει πάνω σ αυτό το θέμα, προέρχονται από άντρες. Καταγγέλλουν τη γυναίκα ως τη μόνη ένοχη, και δεν περιλαμβάνουν ποτέ τον άντρα σε οποιαδήποτε σχέδια για λύση του προβλήματος.» (The Revolution, 4(1):4, 8 Ιουλίου 1869)

Η Elizabeth Cady Stanton κατέτασσε την έκτρωση ως μια μορφή παιδοκτονίας (The Revolution , 1(5):1, 5 Φεβρουαρίου, 1868) ενώ είχε πει:

• «Όταν φρονούμε ότι η γυναίκα αντιμετωπίζεται ως περιουσιακό στοιχείο, είναι ατιμωτικό για τις γυναίκες το ότι θα έπρεπε να αντιμετωπίζουμε τα παιδιά μας σαν περιουσιακό στοιχείο, το οποίο διαχειριζόμαστε κατά τα κέφια μας.» (Επιστολή στην Julia Ward Howe, 16 Οκτωβρίου 1873, καταγεγραμμένη στο ημερολόγιο τής Howe στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Harvard.)

• «Πρέπει να υπάρξει κάποια θεραπεία ακόμα και για ένα τόσο κραυγαλέο κακό όπως αυτό. Αλλά πού μπορεί να θεμελιωθεί, τουλάχιστον από πού μπορεί να αρχίσει, αν όχι από την ολοκληρωμένη χειραφέτηση κι εξύψωση τής γυναίκας; (The Revolution, 1(10):146-7, 12 Μαρτίου , 1868)

Η Emma Goldman θεωρούσε τις εκτρώσεις αποτέλεσμα δυστυχίας:

• Η συνήθεια των εκτρώσεων έχει φτάσει σε τόσο τρομακτικές διαστάσεις στην Αμερική, ώστε να είναι απίστευτο… τόσο μεγάλη είναι η δυστυχία στην εργατική τάξη, ώστε σε κάθε 100 εγκυμοσύνες διαπράττονται 70 εκτρώσεις. (Mother Earth, 1911)

Η Mattie Brinkerhoff έγραψε χαρακτηριστικά:

• «Όταν κάποιος κλέβει για να ικανοποιήσει την πείνα του, μπορούμε να συμπεράνουμε με βεβαιότητα ότι κάτι δεν πάει καλά στην κοινωνία – ομοίως όταν μια γυναίκα καταστρέφει τη ζωή του αγέννητου παιδιού της, είναι μια απόδειξη ότι είτε λόγω εκπαίδευσης είτε λόγω περιστάσεων έχει κάνει μεγάλο λάθος.» (The Revolution, 3(9):138-9, 2 Σεπτεμβρίου 1869)

Η Victoria Woodhull, η πρώτη γυναίκα υποψήφια για πρόεδρος, ήταν έντονα αντίθετη με την έκτρωση:

• «Τα δικαιώματα των παιδιών ως ατόμων αρχίζουν όταν ακόμα είναι έμβρυα.» (Woodhull’s and Claffin’s Weekly 2(6):4, 24 Δεκεμβρίου 1870)

• «Κάθε γυναίκα ξέρει ότι αν ήταν ελεύθερη, ποτέ δεν θα εγκυμονούσε ένα παιδί ανεπιθύμητο, ούτε θα σκεφτόταν να δολοφονήσει κάποιο παιδί πριν τη γέννησή του». (Wheeling, West Virginia Evening Standard, 17 Νοεμβρίου 1875)

Η Sarah Norton επέκρινε έντονα τους γιατρούς που κάνουν εκτρώσεις κι οραματιζόταν καλύτερες μέρες για τις ανύπαντρες μητέρες και τα παιδιά τους:

• «Οι δολοφόνοι παιδιών εξασκούν το επάγγελμά τους χωρίς εμπόδιο ή κώλυμα, και ανοίγουν σφαγεία παιδιών χωρίς να κρίνονται… δεν υπάρχει θεραπεία για όλη αυτή την προγεννητική δολοφονία; …Ίσως έρθει κάποια εποχή κατά την οποία… μια ανύπαντρη μητέρα δεν θα περιφρονείται εξ αιτίας τής μητρότητας της… και το δικαίωμα του αγέννητου να γεννηθεί δεν θα αποκηρύσσεται ή θα παραβιάζεται». (Woodhull’s and Claffin’s Weekly, 19 Νοεμβρίου 1870)

Η Matilda Gage έγραψε:

• «(Αυτό) το θέμα βρίσκεται στα σφάλματα τής γυναίκας βαθύτερα από οποιοδήποτε άλλο… Διστάζω να μην ισχυριστώ ότι το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης γι’ αυτό το έγκλημα βρίσκεται στην πόρτα του ανδρικού φύλου.»
(The Revolution, 1(14):215-6 9 Απριλίου 1868)

Αλλά και η Alice Paul , συγγραφέας της πρωτότυπης “Τροπολογίας περί Ίσων Δικαιωμάτων” (Equal Rights Amendment -1923) ήταν αντίθετη με το μεταγενέστερο ρεύμα που προσπαθούσε να συνδέσει την νομοθεσία αυτή με την έκτρωση. Μια συνεργάτις της τη θυμάται να λέει: «Η έκτρωση είναι η έσχατη εκμετάλλευση των γυναικών».

Όπως λοιπόν βλέπουμε πολύ καθαρά, η στάση του γυναικείου κινήματος απέναντι στις εκτρώσεις ήταν καταδικαστική. Πώς λοιπόν, φτάσαμε στο «μεταγενέστερο ρεύμα» όπου όταν μια φεμινίστρια τοποθετηθεί κατά των εκτρώσεων θεωρείται «αιρετική»; Η Frederica Matthews Green εξηγεί: «Δύο τάσεις τού μοντέρνου φεμινισμού, υιοθετημένες από μια παλαιότερα καθιερωμένη δομή γνωρισμάτων ανδρικής ισχύος, συνδυάστηκαν έτσι ώστε να καταστεί η έκτρωση αναγκαία. Ο φεμινισμός, όπως επεκράτησε τελευταία, επεδίωξε κυρίως να ανοίξει για τις γυναίκες τις πόρτες τής επαγγελματικής και δημόσιας ζωής και επιπλέον, υποστήριξε με πάθος τη σεξουαλική τους ελευθερία. Εν τούτοις, η δημόσια ζωή δυσχεραίνεται από την ευθύνη για τα παιδιά, ενώ εξ άλλου η ανεύθυνη σεξουαλική δραστηριότητα είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να προκύψουν ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Αυτό το δίλημμα (η ταυτόχρονη υιοθέτηση ενός τρόπου ζωής που παράγει παιδιά και ενός άλλου για τον οποίο τα παιδιά είναι εμπόδια) βρίσκει τη λύση του στο τραπέζι των εκτρώσεων».

Η Serrin Foster είναι ακόμη πιο συγκεκριμένη όσον αφορά καταστάσεις και πρόσωπα:
«Δυστυχώς, το γυναικείο κίνημα της δεκαετίας του 70 δέχθηκε την πρόταση του Larry Lader και του Δρ. Bernard Nathanson, οι οποίοι ίδρυσαν το NARAL (Σ.σ. μαζί με την Betty Friedan το 1969). Πρότειναν στην ηγεσία του γυναικείου κινήματος NOW (Εθνικός Οργανισμός Γυναικών) ότι αν οι γυναίκες ήθελαν ισότητα στο χώρο εργασίας, αν ήθελαν να προσλαμβάνονται, να πληρώνονται και να προάγονται όπως οι άντρες, τότε δεν θα έπρεπε να ενοχλούν τους εργοδότες με άδειες μητρότητας, ειδικές καλύψεις υγείας και τον καιρό που χρειάζεται μια γυναίκα για να φροντίσει το παιδί της. Οι περισσότεροι εργοδότες εκείνη την εποχή πίστευαν ότι οι γυναίκες δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν στο χώρο εργασίας». Και η Foster, πρόεδρος της οργάνωσης «Φεμινίστριες για τη ζωή» η οποία παρέμεινε πιστή στις αρχές του παραδοσιακού φεμινισμού, καταλήγει: «Έτσι δύο άντρες από το NARAL έπεισαν την ηγεσία του γυναικείου κινήματος ότι για να επιτύχουν ισότητα στο χώρο εργασίας έπρεπε να ελέγξουν τη γονιμότητά τους. Δυστυχώς, ποτέ δεν θα επιτύχουμε ισότητα στους χώρους εργασίας με το να περνάμε για άντρες. Η ισότητά μας δεν μπορεί να επέλθει σε βάρος κάποιου άλλου – και ειδικά των παιδιών μας. Για τα τελευταία 27 χρόνια, οι γυναίκες αποδείξαμε ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε σ’ ένα κόσμο ανδρών. Τώρα είναι καιρός να αποδείξουμε ότι τα καταφέρνουμε ως γυναίκες – αναγνωρίζοντας το γεγονός ότι οι γυναίκες κάνουν παιδιά και είναι αυτές που πρωταρχικά τα φροντίζουν».

Φυσικά ο Dr. Bernard Nathanson έκανε αυτό που θεωρούσε τότε σωστό, και ασφαλώς είχε ίδιον όφελος να αποποινικοποιηθούν οι εκτρώσεις. Την εποχή εκείνη ανήκε στους «δολοφόνους παιδιών» που περιέγραφε η Sarah Norton, και κέρδιζε πολλά χρήματα από εκτρώσεις. Όμως οι φεμινίστριες ακολούθησαν αυτούς τους δυο άντρες – τραγική ειρωνεία, αν σκεφτεί κανείς την απέχθεια των φεμινιστριών για την «ανδρική ιδιοτελή λογική» που «έχει γεμίσει τον κόσμο πολέμους και βία» κ.τ.λ. κ.τ.λ. Κι έτσι ο εναγκαλισμός των εκτρώσεων από το φεμινιστικό κίνημα μετέτρεψε τον αγώνα για ίσα δικαιώματα και δικαιοσύνη για όλους σε βάρβαρη επικράτηση της αδικίας, του «ο θάνατός σου η ζωή μου», της θεσμοθετημένης παραβίασης των δικαιωμάτων του ενός από τον άλλον, εν προκειμένω του δικαιώματος της μητέρας να ζει όπως επιθυμεί σε βάρος του δικαιώματος του παιδιού στη ζωή. Και ασφαλώς εξίσωσε και τα δύο φύλα στην πιθανότητα καταστροφής τους και την προοπτική της μελλοντικής δυστυχίας τους: γιατί τα εκτρωμένα έμβρυα είναι και αγόρια και κορίτσια. Και γιατί και οι γυναίκες, αλλά και οι άντρες τραυματίζονται στη ζωή από τις επιπτώσεις των εκτρώσεων.

Συνεπώς, μπορούμε να πούμε ότι οι φεμινίστριες που ακολούθησαν τους Lader και Dr . Nathanson (όπως ήταν τότε, μια που από το 1978 έχει στραφεί κατά των εκτρώσεων) παρέκκλιναν από τις αρχές του γνήσιου φεμινισμού, και τις πρόδωσαν. Για την ακρίβεια, η θεωρία τους αποτελεί πλήρη διαστροφή του φεμινισμού, και είναι η αιτία που χιλιάδες γυναίκες δεν θέλουν να αποκαλούνται φεμινίστριες. Ακόμα κι αν οι ακόλουθοι των δυο ανδρών είναι περισσότεροι (πράγμα που επιδέχεται πολλή αμφισβήτηση), ακόμα κι αν έχουν ηγετικές θέσεις (συχνά σε συλλόγους-φαντάσματα), ακόμα κι αν κάνουν πολλή φασαρία, η ιστορία του φεμινισμού είναι καταγεγραμμένη – και τους καταδεικνύει ως αιρετικούς. Μάλιστα η πρόοδος της Γενετικής και της Εμβρυολογίας, που μας δείχνει πόσο γεμάτο ζωή κι ανεπτυγμένο είναι το έμβρυο ακόμα και στα πρώτα στάδια της ζωής του, καθιστά την αίρεσή τους απολύτως απάνθρωπη, και αφυπνίζει τους σκεπτόμενους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις εγωιστικές και άδικες θέσεις της αίρεσης αυτής και να επιστρέψουν στον αγώνα για πραγματική δικαιοσύνη, που ευαγγελίζεται ο γνήσιος, ανόθευτος φεμινισμός.

Δημοσιεύθηκε στο 3ο τεύχος του περιοδικού “Μερικά παιδιά σε χρειάζονται”.