Σε άρθρο με τίτλο «ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΠΕΡΙ ΝΕΦΕΛΙΜ ΚΑΙ ΚΟΙΛΗ ΓΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ – ΟΛΗ Η ΑΛΗΘΕΙΑ» που πρωτοδημοσιεύθηκε στη σελίδα «http://atheatignosi.blogspot.gr/2013/02/blog-post.html» και αναπαράγεται σε πολλές άλλες, και στην υποενότητα με τον τίτλο «Ο ΜΩΥΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙ 10 ΕΝΤΟΛΕΣ» διαβάζουμε τα εξής:
«Οι Δέκα εντολές, λεγόμενες και “Δεκάλογος”, είναι ένας κατάλογος δέκα ηθικών εντολών, οι οποίες, σύμφωνα με τη Βίβλο, υπαγορεύτηκαν στον Μωυσή. Η δεύτερη κατα σειρά εντολή είναι αυτή που μας ενδιαφέρει και η οποία λέει:
ου ποιήσεις σεαυτω είδωλον, ουδέ παντός ομοίωμα, όσα εν τω ουρανω άνω και όσα εν τη γη κάτω και όσα εν τοις ύδασιν υποκάτω της γης. ου προσκυνήσεις αυτοίς, ουδέ μη λατρεύσεις αυτοίς· εγώ γαρ ειμι Κύριος ο Θεός σου, Θεός ζηλωτής, αποδιδούς αμαρτίας πατέρων επί τέκνα, έως τρίτης και τετάρτης γενεάς τοις μισούσί με και ποιών έλεος εις χιλιάδας τοις αγαπώσί με και τοις φυλάσσουσι τα προστάγματά μου.
Πολλοί ερμηνευτές της βίβλου, εκεί που γράφει: και όσα εν τοις ύδασιν υποκάτω της γης. ου προσκυνήσεις αυτοίς. παραλείπουν εσκεμμένα το “υποκάτω της γης” σαν να μην υπάρχει καθόλου η λέξη στην συγκεκριμένη εντολή. Σε τι πλάσματα λοιπόν αναφέρεται που δεν πρέπει να προσκυνήσουμε και να λατρέψουμε και βρίσκονται κάτω απο τη γη;»
Οι γράφοντες (και υπογράφοντες με ψευδώνυμα) το άρθρο αυτό, απαντούν ότι η 2η εντολή αναφέρεται σε «νεφελίμ», που «σύμφωνα με όλα, μα όλα τα αρχαία κείμενα, όλων των λαών και όλων των θρησκειών, ήταν όντα αθάνατα και παντοδύναμα. Τούς σκότωνε μόνο ο χαλκός που ήταν ισχυρό δηλητήριο γι αυτούς. Αυτοί λοιπόν οι Νεφελίμ μετατράπηκαν στη μεγαλύτερη λαίλαπα που γνώρισε ποτέ ο άνθρωπος, αφού αρχικά έτρωγαν τους κόπους των ανθρώπων, και μετά τους ίδιους τους ανθρώπους που αποτελούσαν για τους μιαρούς, και γένος δούλων αλλά και τροφή. Τους ανθρώπους έσωσε ένας γαλαζοαίματος ανθρωπόμορφος Νεφελίμ, ο Δίας. Ο Δίας δημιούργησε το γένος των ΕΛ που ήταν φιλάνθρωποι, είχαν έδρα τον Ολυμπο και έκλεισαν τους Νεφελίμ στα τάρταρα στο χάλκινο κούφιο εσωτερικό της Γής που φτιάχτηκε απο τον Ελοχίμ Ελ Σεντάι.»
Λένε ακόμα οι γράφοντες: «Εχουμε κάνει μια έρευνα, και ανακαλύψαμε ισχυρά στοιχεία τα οποία επιβεβαιώνουν αυτά που επί 13 χρόνια ο Δημοσθένης Λιακόπουλος προσπαθεί με την γνώση του μέσα απο τα χάλκινα βιβλία, απο προφητείες της ορθοδοξίας τις οποίες έφερε στο φώς, αλλα και με πηγές απο την αρχαία ελληνική γραμματεία, και άλλες πηγές, να μας αποδείξει την ύπαρξη της κοίλης γής και των Νεφελίμ».
Κι επίσης: «Η παλαιά διαθήκη έχει πολλές αλήθειες και μέσα σ αυτές είναι το όνομα του συνόλου των ρυπαρών γενών. Τιτάνας και γίγαντας σημαίνει ισχυρότατος, μεγάλος σε μέγεθος. Είναι επίθετα, τα οποία υποδηλώνουν κάποια ιδιότητα, δεν είναι ονόματα. Το όνομά τους δεν δόθηκε σ’ εμάς η τουλάχιστον δεν σώθηκε απο την αρχαία ελληνική γραμματεία. Αυτοί λοιπόν οι Τιτάνες και οι Γίγαντες έχουν όνομα. Είναι οι Νεφελίμ και αυτή τη στιγμή ζούν μέσα στην κοίλη Γή.»
Ας εξετάσουμε λίγο τους ισχυρισμούς των γραφόντων σχετικά με την 2η εντολή. Κατ’ αρχήν παρατηρούμε ότι οι ίδιοι κάνουν αυτό, για το οποίο κατηγορούν «πολλούς ερμηνευτές της Βίβλου»: Μας λένε ότι η 2η εντολή απαγορεύει «να προσκυνήσουμε και να λατρέψουμε πλάσματα που βρίσκονται κάτω απο τη γη», παραλείποντας το «εν τοις ύδασιν», δηλ. το «μέσα στα νερά». Η εντολή λοιπόν δεν μιλά για πλάσματα που «βρίσκονται κάτω από τη γη» όπως γράφουν, αλλά για πλάσματα που ζουν «στα νερά κάτω από τη γη». Δεν είναι το ίδιο… Και η εντολή το κάνει αυτό, ενώ πρώτα απαγορεύει να λατρέψουμε πλάσματα που βρίσκονται «στον ουρανό επάνω» και «στη γη κάτω».
Όμως, είναι δυνατόν η εντολή να απαγορεύει να λατρεύονται ΜΟΝΟ τα όντα που ζουν σε «ύδατα υποκάτω της γης» και κατά συνέπεια, να επιτρέπει να λατρεύονται τα όντα που ζουν στην ανοιχτή θάλασσα όπου τα νερά δεν έχουν γη από πάνω; Δηλαδή, να απαγόρευε ο Θεός να λατρεύεται ο όποιος αμφίβιος βάτραχος ή αμοιβάδα – ή, τα «νεφελίμ» της δήθεν «κούφιας γης» – και να επέτρεπε να λατρεύονται μεγάλα θαλάσσια κήτη σαν αυτό που κατάπιε τον προφήτη Ιωνά (Ιωνάς 1:17[1]), ή τα διάφορα ψάρια που οι Αιγύπτιοι θεωρούσαν ιερά και τα ταρίχευαν, ή θεοί με σώμα ψαριού σαν την Αταργάτι της Συρίας και τον αμφίβιο Οάννη της Βαβυλώνας, ο οποίος, σύμφωνα με τον Βηρωσό, ζούσε στον Περσικό κόλπο, δίδασκε τους ανθρώπους την ημέρα και τις νύχτες γύριζε στη θάλασσα;[2] Και ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ένας ερμηνευτής των Δέκα Εντολών που μιλά για όσα «ζουν μέσα στη θάλασσα» [3] ερμηνεύοντας την 2η εντολή, δεν την κατάλαβε καλά, ή παρέλειψε εσκεμμένα το «υποκάτω της γης»;
Η λογική λέει πως ασφαλώς, ο Θεός θα απαγόρευε τη λατρεία κάθε υδρόβιου δημιουργήματος, όπως απαγόρεψε και τη λατρεία κάθε ουράνιου και κάθε επίγειου δημιουργήματος, δεν θα απαγόρευε να λατρεύονται μόνο όσα ζουν σε υπόγεια ύδατα… Επιπλέον, δεν έχουν βρεθεί αρχαιολογικά ευρήματα που να αποτελούν ένδειξη ότι οι Εβραίοι λάτρεψαν ποτέ ψάρια – πράγμα που ίσως θα συνέβαινε, αν υπήρχε τέτοιο «παραθυράκι» για να τα λατρέψουν, αν από όλα τα υδρόβια πλάσματα, μόνο η λατρεία αυτών «κάτω από τη γη» ήταν απαγορευμένη. Γνωρίζουμε από το Βασιλειών Γ΄ (στο Μασοριτικό, Βασιλέων Α´) ότι ο Σολομών έχτισε ναό σε ειδωλολατρικές θεότητες κάποιων γειτονικών λαών, για να τους λατρεύουν κάποιες παλλακίδες του που ακολουθούσαν τις θρησκείες του τόπου τους,[4] πάντως οι θεότητες δεν ήταν ψαρόμορφες. Παράλληλα, ό,τι είχε σχέση με λατρεία παγανιστικών θεοτήτων, όποια μορφή και να είχαν αυτές, καταστράφηκε αργότερα από τον βασιλιά Ιωσία στο Βασιλειών Δ΄ κεφ. 23 (στο Μασοριτικό, Βασιλέων Β´) με την αιτιολογία ότι ήταν αντίθετο με τις εντολές του Θεού.
Αλλά δεν χρειάζεται να κάνουμε όλους αυτούς τους λογικούς συλλογισμούς για να αποδείξουμε ότι η 2η εντολή δεν αναφέρεται σε νεφελίμ. Ο ίδιος ο Μωυσής, που την παρέλαβε, διευκρινίζει στο Δευτερονόμιο 4:15-4:20, ότι αναφέρεται σε ψάρια:
Δευτ. 4:15 καὶ φυλάξεσθε σφόδρα τὰς ψυχὰς ὑμῶν ὅτι οὐκ εἴδετε ὁμοίωμα ἐν τῇ ἡμέρᾳ ᾗ ἐλάλησεν κύριος πρὸς ὑμᾶς ἐν χωρηβ ἐν τῷ ὄρει ἐκ μέσου τοῦ πυρός
Δευτ. 4:16 μὴ ἀνομήσητε καὶ ποιήσητε ὑμῖν ἑαυτοῖς γλυπτὸν ὁμοίωμα πᾶσαν εἰκόνα ὁμοίωμα ἀρσενικοῦ ἢ θηλυκοῦ
Δευτ. 4:17 ὁμοίωμα παντὸς κτήνους τῶν ὄντων ἐπὶ τῆς γῆς ὁμοίωμα παντὸς ὀρνέου πτερωτοῦ ὃ πέταται ὑπὸ τὸν οὐρανόν
Δευτ. 4:18 ὁμοίωμα παντὸς ἑρπετοῦ ὃ ἕρπει ἐπὶ τῆς γῆς ὁμοίωμα παντὸς ἰχθύος ὅσα ἐστὶν ἐν τοῖς ὕδασιν ὑποκάτω τῆς γῆς
Δευτ. 4:19 καὶ μὴ ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἰδὼν τὸν ἥλιον καὶ τὴν σελήνην καὶ τοὺς ἀστέρας καὶ πάντα τὸν κόσμον τοῦ οὐρανοῦ πλανηθεὶς προσκυνήσῃς αὐτοῖς καὶ λατρεύσῃς αὐτοῖς ἃ ἀπένειμεν κύριος ὁ θεός σου αὐτὰ πᾶσιν τοῖς ἔθνεσιν τοῖς ὑποκάτω τοῦ οὐρανοῦ
Δευτ. 4:20 ὑμᾶς δὲ ἔλαβεν ὁ θεὸς καὶ ἐξήγαγεν ὑμᾶς ἐκ τῆς καμίνου τῆς σιδηρᾶς ἐξ αἰγύπτου εἶναι αὐτῷ λαὸν ἔγκληρον ὡς ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ.
Αφού λοιπόν ο Μωυσής μιλά για ψάρια, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ερμηνεύει την 2η εντολή αναφερόμενος σε «όσα ζουν μέσα στη θάλασσα». Η ερμηνεία του περιλαμβάνει τα ψάρια και τα κήτη και όλα τα θαλασσινά ζώα, αλλά και τους γοργονοειδείς θεούς των ειδωλολατρών που έβγαιναν από τη θάλασσα για να τους διδάξουν – αν δεχτούμε ότι αυτοί οι θεοί υπήρχαν στ’ αλήθεια.
ΤΑ «ΥΔΑΤΑ ΥΠΟΚΑΤΩ ΤΗΣ ΓΗΣ»
Βέβαια, στο Δευτερονόμιο 4:18 δεν βλέπουμε μόνο τη διευκρίνιση ότι η εντολή μιλά για ψάρια, αλλά ξανασυναντάμε το περίεργο «εν τοις ύδασιν υπό κάτω της γης». Ποια είναι αυτά τα ύδατα κάτω από τη γη; Αν όντως περιλαμβάνουν τη θάλασσα, που διαθέτει ψάρια αλλά δεν βρίσκεται «κάτω από τη γη», γιατί αναφέρονται μ’ αυτόν τον τρόπο;
Για ν’ απαντήσουμε σ’ αυτό το ερώτημα, πρέπει να δώσουμε λίγη παραπάνω προσοχή στις άλλες εκφράσεις που συναντάμε στην 2η εντολή, για τον «ουρανό επάνω» και τη «γη κάτω». Οι εκφράσεις αυτές, σε συνδυασμό με τα «ύδατα υποκάτω της γης», περιγράφουν τις κοσμολογικές αντιλήψεις των ανθρώπων, στους οποίους ο Μωυσής έδωσε τις εντολές του Θεού. Και οι κοσμολογικές αυτές αντιλήψεις, που οι Εβραίοι της εποχής είχαν μάθει από τους γείτονές τους Βαβυλωνίους, Αιγυπτίους, αλλά και Έλληνες και άλλους, ήταν ότι:
- Η γη (στεριά) ήταν ένας δίσκος που επέπλεε πάνω σε νερά, στα οποία στηριζόταν με κάποια θεμέλια. Τα νερά αυτά την περιέβαλαν (θάλασσα) και έβγαιναν στην επιφάνειά της από κάποιες τρύπες δημιουργώντας πηγές, ποτάμια και λίμνες, πάντα προερχόμενα από κάτω της. (Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ελληνική μυθολογία, οι ποταμοί και οι λίμνες είναι παιδιά του Ωκεανού, ο οποίος τροφοδοτούσε και τις πηγές και περιέβαλε τη γη.[5])
- Πάνω από τη γη βρισκόταν ο ουρανός, ένας μεταλλικός θόλος που σύμφωνα με τους Σουμερίους ήταν φτιαγμένος από μόλυβδο, σύμφωνα με τον Όμηρο από χαλκό (στην Ιλιάδα) ή/και σίδηρο (στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια)[6] και σύμφωνα με τους Αιγυπτίους στηριζόταν πάνω στα βουνά. Ο ουρανός στην Αγία Γραφή λέγεται και «στερέωμα», ενώ πάνω του ήταν στερεωμένα τα αστέρια.
- Πάνω από τον ουρανό βρίσκονταν τα «ύδατα υπεράνω της γης», που έπεφταν στη γη ως βροχή όταν, με πρωτοβουλία του Θεού, άνοιγαν κάποιες ειδικές θύρες και παράθυρα που διέθετε ο ουρανός. Ο Μωυσής στη Γένεση λέει ότι το «στερέωμα» βρίσκεται «ανάμεσα στα νερά», και «διαχωρίζει τα νερά από τα νερά», «τα νερά κάτω από το στερέωμα από τα νερά επάνω από το στερέωμα». [7]
Περισσότερες λεπτομέρειες για τις κοσμολογικές αντιλήψεις της Αγίας Γραφής μπορείτε να βρείτε στο άρθρο «Η επίπεδη γη» του Donald E. Simanek, Ομότιμου καθηγητή της Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Lock Haven της Pennsylvania[8], και στο 13ο κεφάλαιο[9] του βιβλίου του Nicholas F. Gier, Ομότιμου καθηγητή της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Idaho, με τίτλο «God, Reason, and the Evangelicals: The Case Against Evangelical Rationalism». Στις ιστοσελίδες που περιέχουν αυτές τις δημοσιεύσεις θα βρείτε και σχεδιαγράμματα που αναπαριστούν τη γη σύμφωνα με εκείνες τις κοσμολογικές αντιλήψεις. Παραθέτω κι εδώ ένα τέτοιο σχεδιάγραμμα, που προέρχεται από το πρόγραμμα Logos 5 και υπάρχει δημοσιευμένο στη σελίδα http://www.patheos.com/blogs/religionprof/2012/11/ancient-hebrew-cosmology.html
Οπότε όταν οι άνθρωποι της εποχής εκείνης μιλούσαν για «ύδατα υποκάτω της γης» δεν εννοούσαν κάποια «υπόγεια νερά», που θα εννοούσαμε εμείς χρησιμοποιώντας αυτή την έκφραση. Εννοούσαν τη θάλασσα, τα ποτάμια, τις λίμνες και γενικά ό,τι νερά προέρχονταν από τον ωκεανό πάνω στον οποίο, σύμφωνα με την αρχαία εκείνη άποψη, επέπλεε η γη (στεριά). Και τα ανέφεραν ως «υποκάτω της γης» για να τα ξεχωρίζουν από εκείνα που, όπως νόμιζαν, βρίσκονταν «υπεράνω» της γης, εκείνα από τα οποία τους χώριζε ο ουράνιος θόλος, εκείνα από τα οποία προερχόταν η βροχή. Οπότε η 2η εντολή δεν χρησιμεύει σε τίποτα σε όσους θέλουν να αποδείξουν την ύπαρξη των «νεφελίμ» επικαλούμενοι την Αγία Γραφή.
Κλείνοντας, αναφέρω ότι για να είμαι σίγουρη ότι δεν υπάρχει κάποια διαφορετική ερμηνεία του επίμαχου εδαφίου από Εβραίους ερμηνευτές, ρώτησα τον ραβίνο Μαρδοχαίο Φριζή, ο οποίος επιβεβαίωσε ότι το εδάφιο αναφέρεται σε ψάρια.
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Ιων 1:17 (2:1) καὶ προσέταξεν κύριος κήτει μεγάλῳ καταπιεῖν τὸν ιωναν καὶ ἦν ιωνας ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κήτους τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας … Ιων 2:1 (2:2) καὶ προσηύξατο ιωνας πρὸς κύριον τὸν θεὸν αὐτοῦ ἐκ τῆς κοιλίας τοῦ κήτους … Ιων 2:10 (2:11) καὶ προσετάγη τῷ κήτει καὶ ἐξέβαλεν τὸν ιωναν ἐπὶ τὴν ξηράν (Μετάφραση των Ο΄)
[2] https://el.wikipedia.org/wiki/Οάννης
[3] «Δὲν θὰ (πρέπει) νὰ κατασκευάσεις κανένα ὁμοίωμα κάποιου πράγματος ἀπὸ ὅσα βρίσκονται ἐπάνω στὸν οὐρανὸ καὶ κάτω στὴν γῆ καὶ μέσα στὴν θάλασσα, μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς ἀποδώσεις λατρεία καὶ δόξα ὅμοια μὲ ἐκείνη ποὺ ἁρμόζει στὸ Θεό.» Κείμενο: Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης (14ος αἰ.) Ἀπόδοση στὴ νεοελληνικὴ γλώσσα: Χριστόδουλος, Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος. Ἔκδοση: Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀθηνῶν. http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/explanatory/10commandments.htm
[4] 1Βασ. 11:7 (11:5) τότε ᾠκοδόμησεν σαλωμων ὑψηλὸν τῷ χαμως εἰδώλῳ μωαβ καὶ τῷ βασιλεῖ αὐτῶν εἰδώλῳ υἱῶν αμμων 1Βασ. 11:8 (11:7) καὶ οὕτως ἐποίησεν πάσαις ταῖς γυναιξὶν αὐτοῦ ταῖς ἀλλοτρίαις ἐθυμίων καὶ ἔθυον τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν (Μετάφραση των Ο΄)
[5] https://el.wikipedia.org/wiki/Ωκεανός_(μυθολογία): «(Ο Ωκεανός)… Με την αδερφή και σύζυγό του την Τηθύ έκανε απογόνους όλες τις θεότητες των ποταμών, της θάλασσας και των πηγών – τις Ωκεανίδες. … Μετά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα και την απόσυρση των υδάτων οι εμφανιζόμενοι ποταμοί λίμνες πηγές κλπ. απετέλεσαν αλληγορικά τα τέκνα του Ωκεανού. Για την ερμηνεία των πηγών πίστευαν πως ο Ωκεανός ήταν εκείνος που με υπόγεια ρεύματα τροφοδοτούσε τους ποταμούς που συνέχιζαν την αέναη κίνησή τους (ροή τους) εξ ου και ονομαζόταν «αψόρρους».»
[6] Theodossiou, E., Manimanis, V. N., Mantarakis, P., & Dimitrijevic, M. S., Astronomy and Constellations in the Iliad and Odyssey, Journal of Astronomical History and Heritage (ISSN 1440-2807), Vol. 14, No. 1, σελ. 24 (2011) http://articles.adsabs.harvard.edu//full/2011JAHH…14…22T/0000024.000.html
[7] Gen 1:6 καὶ εἶπεν ὁ θεός γενηθήτω στερέωμα ἐν μέσῳ τοῦ ὕδατος καὶ ἔστω διαχωρίζον ἀνὰ μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος καὶ ἐγένετο οὕτως
Gen 1:7 καὶ ἐποίησεν ὁ θεὸς τὸ στερέωμα καὶ διεχώρισεν ὁ θεὸς ἀνὰ μέσον τοῦ ὕδατος ὃ ἦν ὑποκάτω τοῦ στερεώματος καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ ὕδατος τοῦ ἐπάνω τοῦ στερεώματος (Μετάφραση των Ο΄)
[8] Donald E. Simanek, «The Flat Earth», https://www.lhup.edu/~dsimanek/flat/flateart.htm