Τις προάλλες έλαβα μια ειδοποίηση από το Facebook, ότι «βρέθηκαν ψευδείς πληροφορίες στη δημοσίευσή μου» και «το περιεχόμενο που έχω κοινοποιήσει ελέγχθηκε για την εγκυρότητά του από τον οργανισμό διασταύρωσης ειδήσεων Ελληνικά Hoaxes.»

Τότε είδα ότι ανάρτησή μου είχε κουκουλωθεί με  τη φράση ότι «Έχει ελεγχθεί από ανεξάρτητους οργανισμούς διασταύρωσης ειδήσεων».

Πρόκειται για την ανάρτηση  Aποκάλυψη: «εμβολιασμένες» για κορωνοϊό Ελλάδα και Πορτογαλία! συνταρακτικά στοιχεία ελπίδας!
αναφορικά με έρευνα πάνω στη σχέση της παρουσίας λίγων κρουσμάτων Covid-19 σε συνδυασμό με τον εμβολιασμό κατά της φυματίωσης. Γράφει το άρθρο για μια

«πρόσφατη Επιδημιολογική Μελέτη (τέλη Μαρτίου 2020) που καταχωνιάστηκε από «πρωτοκλασάτα» ΜΜΕ και εξετάζει τις επιδημιολογικές συμπεριφορές των χωρών στον Κορωνοϊό Covid19, σε σχέση με τον εμβολιασμό στην Φυματίωση και στο Αντιφυματικό Εμβόλιο BCG (Bacillus Calmette-Guerin)! Το εμβόλιο που αρχικά αναπτύχθηκε από το βακτηρίδιο «Mycobacterium bovis», το οποίο απαντάται συνήθως στα βοoειδή και παραμένει ζωντανό στον οργανισμό…

Η Μελέτη υπογράφεται από Επιστήμονες του Κολλεγίου Οστεοπαθητικής Ιατρικής του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Νέας Υόρκης (New York Institute of Technology, College of Osteopathic Medicine) Aaron Miller, Mac Josh Reandelar, Kimberly Fasciglione, Violeta Roumenova , Yan Li και Gonzalo H Otazu (δείτε εδώ και  εδώ) και επιγραμματικά διαπιστώνει ότι:

1.Οι διαφορές κρουσμάτων και θανάτων Covid 19 από χώρα σε χώρα, σχετίζονται με τις διαφορές πολιτικής των χωρών αυτών στον Αντιφυματικό παιδικό Εμβολιασμό «Bacillus Calmette Guérin» (BCG).»

Ακολουθώντας το δεσμό όπου οδηγεί η φράση «δείτε γιατί» πάνω στην κουκούλα, βρέθηκα στην ιστοσελίδα των «Ελληνικών Hoaxes”, σε άρθρο με τον πηχιαίο τίτλο «Όχι, ΔΕΝ υπάρχει απόδειξη ότι το εμβόλιο για τη φυματίωση προστατεύει από την COVID-19», υπογραφόμενο από κάποιον Στάμο Αρχοντή και με ημερομηνία δημοσίευσης 5 Μαΐου 2020.

Διαβάζοντας το άρθρο να εντοπίσω πού είναι οι «μερικώς ψευδείς πληροφορίες», είδα τα εξής αναφορικά με τη μελέτη, την οποία παρουσιάζει το άρθρο που ανάρτησα (οι επισημάνσεις με έντονα γράμματα δικές μου):

«Η μελέτη στην οποία γίνεται αναφορά δημοσιεύτηκε στη σελίδα medRxiv με τίτλο “Correlation between universal BCG vaccination policy and reduced morbidity and mortality for COVID-19: an epidemiological study”. [πηγή]

Το medRxiv είναι μια σελίδα στην οποία δημοσιεύονται νέα επιστημονικά δεδομένα και μελέτες στην αρχική τους μορφή, πριν περάσουν από peer-review, δηλαδή πριν ελεγχθούν για την εγκυρότητα της μεθοδολογίας και των αποτελεσμάτων. Το ίδιο λοιπόν ισχύει και με αυτή τη μελέτη όπως αναφέρεται ρητά και στην ίδια τη σελίδα όπου δημοσιεύτηκε.

Η μελέτη εξέτασε δεδομένα μεγάλων πληθυσμών σχετικά με τα επίπεδα εμβολιασμού για φυματίωση και ποσοστά περιπτώσεων COVID-19 και με βάση μόνο αυτά τα δεδομένα κατέληξε στο συμπέρασμα πως το εμβόλιο είναι ο λόγος που ορισμένες χώρες έχουν χαμηλότερα ποσοστά της νόσου. Η μελέτη δε δίνει καμία εξήγηση σχετικά με το πως αποκλείστηκαν άλλοι πιθανοί παράγοντες που μπορούν να εξηγούν αυτές τις διαφορές ή ποιος βιοχημικός μηχανισμός εξηγεί αυτή την επίδραση.

Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, ο ισχυρισμός ότι υπάρχουν αποδείξεις για την προστασία που παρέχει το εμβόλιο BCG από την COVID-19 έχει καταρριφθεί επίσημα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Σε απάντηση του φορέα στα πρόσφατα δημοσιεύματα σχετικά με το εμβόλιο BCG και την COVID-19 εξηγούν πως η εν λόγω υπόθεση πρόκειται να εξεταστεί στο πλαίσιο 2 κλινικών δοκιμών που θα γίνουν το επόμενο διάστημα. [πηγή]

Όπως αναφέρει η ανακοίνωση:

Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι το εμβόλιο BCG προστατεύει τους πολίτες από τη νόσο COVID-19. Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη δυο κλινικές δοκιμές οι οποίες θα ελέγξουν αυτή την υπόθεση και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα αξιολογήσει τα δεδομένα όταν αυτά θα είναι διαθέσιμα. Απουσία αυτών των δεδομένων ωστόσο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν συνιστά το εμβόλιο BCG ως μέσο πρόληψης της COVID-19.

Με βάση όλα τα ανωτέρω λοιπόν καθίσταται σαφές πως μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι το εμβόλιο BCG έχει προστατευτική ή προληπτική δράση ενάντια στη νόσο COVID-19.”

Για να σοβαρευτούμε λίγο:

• Είναι σαφές ότι το άρθρο που ανάρτησα, το θεωρεί δεδομένο ότι από τη στιγμή που δημοσιεύθηκε τέτοια μελέτη, ισχύει κιόλας. Φαίνεται στον τίτλο του και σε κάποιες διατυπώσεις μέσα (αν και σε άλλα σημεία του υπάρχουν διατυπώσεις πιο επιφυλακτικές). Υπό αυτή την έννοια μπορεί κανείς, αν το τραβήξει και λιγάκι από τα μαλλιά, να ισχυριστεί ότι το άρθρο περιέχει «ψευδείς πληροφορίες». Αλλά, η «κατάρριψη» που επιχειρεί ο γράφων στα Ελληνικά Hoaxes μόνο επιτυχής δεν είναι, και μάλιστα περιέχει κι εκείνη στοιχεία ψεύδους! Επειδή
• Οι επιστήμονες που προβαίνουν σε μια μελέτη, όπως αυτή που αναφέρει το άρθρο που κοινοποίησα, ΔΕΝ είναι για κανένα λόγο υποχρεωμένοι ούτε να επικαλεστούν «άλλους πιθανούς παράγοντες» εξήγησης των δεδομένων, ούτε να τους αποκλείσουν, ούτε και να εξηγήσουν «ποιος βιοχημικός μηχανισμός εξηγεί αυτή την επίδραση». Δημοσιεύουν τα δικά τους συμπεράσματα κι αφήνουν ανοιχτό το πεδίο στην επιστημονική κοινότητα να προχωρήσει στο συλλογισμό τους σχετικά με την ερμηνεία των στοιχείων και να τον κρίνει, να τον συμπληρώσει ή και να τον ανατρέψει. Οι Χ επιστήμονες κάνουν αυτή τη μελέτη, οι Ψ κάνουν μια άλλη όπου εξετάζονται ίσως και άλλες παράμετροι, οι Ω κάνουν μια τρίτη, γίνεται ένας γόνιμος (συνήθως) διάλογος, και στο τέλος έρχεται και η μετα-έρευνα με τον Γιάννη Ιωαννίδη και τους λοιπούς και εξετάζουν όλες τις μελέτες και αποφαίνονται ανάλογα. Δεν μπορεί λοιπόν κανείς, μα κανείς – ούτε βέβαια οι γράφοντες στα Ελληνικά Hoaxes – να θεωρήσει την μη παροχή άλλων εξηγήσεων από μέρους των εν λόγω επιστημόνων ως στοιχείο που μειώνει την έρευνά τους.
• Ο κ. Αρχοντής μας λέει απερίφραστα ότι «ο ισχυρισμός ότι υπάρχουν αποδείξεις για την προστασία που παρέχει το εμβόλιο BCG από την COVID-19 έχει καταρριφθεί επίσημα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας». Κατ’ αρχήν, αν αφήσουμε στην άκρη τις ενθουσιώδεις διατυπώσεις των ελληνικών sites στην αναδημοσίευση της μελέτης, στην ίδια τη μελέτη παρατηρούμε πολύ προσεκτική διατύπωση: «Here we propose that national differences in COVID19 impact could be *partially* explained by the different national policies respect to Bacillus Calmette-Guérin (BCG) childhood vaccination», γράφουν οι άνθρωποι (εδώ: https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.03.24.20042937v1.full.pdf). Σε ισχυρές ενδείξεις και σε εν μέρει εξηγήσεις αναφέρονται λοιπόν, δεν ισχυρίζονται ότι υπάρχουν αποδείξεις! Δεύτερον, πού ακριβώς είναι η κατάρριψη, και μάλιστα η ΕΠΙΣΗΜΗ κατάρριψη του ΠΟΥ, ΟΕΟ; Από τη στιγμή που, ο ίδιος ο κ. Αρχοντής παραθέτει ανακοίνωση του ΠΟΥ, ότι ναι μεν «δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι το εμβόλιο BCG προστατεύει τους πολίτες από τη νόσο COVID-19» ΑΛΛΑ, «αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη δυο κλινικές δοκιμές οι οποίες θα ελέγξουν αυτή την υπόθεση και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα αξιολογήσει τα δεδομένα όταν αυτά θα είναι διαθέσιμα»; Δεν έχουμε «κατάρριψη ισχυρισμών» ή «υποθέσεων» εδώ, έλεγχο και διερεύνηση έχουμε, και αυτό είναι διαφορετικό… Πολύ διαφορετικό!

Για να δούμε όμως και άλλο σχετικό άρθρο που μου έστειλαν σήμερα το πρωί, αυτή τη φορά από το in.gr , (https://www.in.gr/2020/05/08/health/health-news/koronaios-mporei-emvolio-tis-fymatiosis-na-enisxyei-ton-organismo) το οποίο έχει ημερομηνία δημοσίευσης 8 Μαΐου 2020, 23:35 και λέει τα εξής (και πάλι δικές μου οι επισημάνσεις και υπογραμμίσεις):

Κοροναϊός: Μπορεί το εμβόλιο της φυματίωσης να ενισχύει τον οργανισμό;

Μελέτη στο εμβόλιο της φυματίωσης (BCG), ώστε να αποδειχθεί αν έχει πραγματικά προστατευτική δράση έναντι της νόσου Covid-19 που προκαλεί ο κοροναϊός, βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ολλανδία, όπως ανέφερε την Παρασκευή, ο καθηγητής λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας.

Σε ερώτηση αν το εμβόλιο της φυματίωσης – που έχει γίνει σε μεγαλύτερο πληθυσμό σε πολίτες χωρών που δείχνουν να επλήγησαν λιγότερο από τον κοροναϊό – παρέχει κάποια προστασία από τον ιό απάντησε ο Σωτήρης Τσιόδρας, ο οποίος ήταν πολύ προσεκτικός στην απάντηση του.

«Θεωρώ ότι είναι ακόμα αναπάντητο το ερώτημα, είναι επιδημιολογικά τα δεδομένα. Μπορεί να υπάρχει μια βάση αλλά πρόκειται για επιδημιολογικά δεδομένα. Θα μας πάρει κάποιους μήνες για να έχουμε ξεκάθαρη απάντηση» τόνισε κατά τη διάρκεια της τακτικής ενημέρωσης για την πανδημία στη χώρα.

Ο καθηγητής λοιμωξιολογίας ωστόσο εξήγησε πως ίσως το εμβόλιο «ενεργοποιεί κάποιους μηχανισμούς άμυνας, εσωτερικής ανoσίας πολύ σημαντικούς και έχει βρεθεί ότι η χρήση του εμβολίου BCG κατά της φυματίωσης προφυλάσσει από τις ιώσεις του αναπνευστικού στα παιδιά από παλιότερες μελέτες».

Όπως συμπλήρωσε, ήδη έχουν ξεκινήσει μελέτες σε κάποιες χώρες, όπως η Ολλανδία, όπου επιστήμονες χορηγούν το εν λόγω εμβόλιο σε μια προσπάθεια ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος.»

Επανερχόμαστε λοιπόν, στο θέμα ότι δεν έχει καταρριφθεί η εν λόγω μελέτη που αναφέρεται ειδικά στην Covid-19, αλλά τα συμπεράσματά της διερευνώνται. Και βλέπουμε, ότι έχει ήδη αποδειχθεί παλιότερα ότι το εμβόλιο BCG προφυλάσσει τα παιδιά από ιώσεις του αναπνευστικού… Άρα είναι σίγουρο ότι το εμβόλιο αυτό έχει μεγαλύτερη εμβέλεια από αυτήν που ο πολύς κόσμος γνώριζε ως τώρα, και προφυλάσσει από παθήσεις συγγενείς με την Covid-19, πράγμα που καθιστά λογικό να δέχεται κανείς με ευήκοον ους την τωρινή μελέτη, μέχρι αυτή να «καταρριφθεί» κανονικά – αν καταρριφθεί.  Οπότε, επειδή η έκφραση «κατάρριψη ισχυρισμών» είναι λίγο βαριά και εύκολα παρεξηγείται και δημιουργεί εντυπώσεις, να προσέχουμε λίγο τις διατυπώσεις μας, μήπως γινόμαστε υπερβολικοί και προσπαθώντας να καταπολεμήσουμε τις «ψευδείς ειδήσεις», τελικά δημιουργούμε καινούργιες…